Catholic mipum tambiknak ram ram 10 thu kan run rel ding.

Catholic tambiknak ram, ram 10

Roman Catholic Pawlpi cu 2024 tiangah mipum 1.39 billion in leitlun ah a tambik mi Christian dinhmun ah a um a si.

Hi mi cu Cahtholic mipum tambiknak ram, ram 10 a si.

1. Brazil (105.3 million)

Barazil cu Bawhlunglehnak ah hmin thang zet mi Arsi pawl umnak, Amazon Tivapi le leitlun ih a kaubik mi Tupi Amazon ( Thingpirul) umnak hmun a si ruangah a hmin thang zet mi ram a si.

Kumzabi 16 ah Portugal in Koloni ramthar an va dinnak ih tuah mi Biakinn pawl cu 1535 ah an sak mi hlan Rothil Biakinn pi a si ih Mithianghlim Cosmas le Damian an rak umnak hmun a si.

A tu ah Brazil ah Christian Catholic mipum 105.3 million an um ih leitlun ah Catholic mipum tambiknak hmun a si.

2. Mexico (91.2 million)

Mayan biakinn pi rapthlak za ih cimnak pawl, a thaw mi rawl hmeh pawl le mariachi music ( awnmawi) pawl ruangah mi theih tam mi Mexico ram cu kumzabi 16 ah Aztec Empire kha Sapain ih a lonnak thawn Catholic zumnak a thlennak cu Mexico ah hmuh a theih a si.

Catedral de San ILdefonso cu kumzabi 16 a cemnak lamah an sak theh ih ramsungih kum reibik mi Biakinn pi a si.

Mexico ah kum 2024 ih cazin ah Catholic mipum 91.2 million an um tiah an sim.

3. The Philippines (86 million)

Hi mi ram cu jeepney, Boracay, Mayan Volcano (Mayan meisa thlang) le leitlun ih ca lam ih khuapi tiah mi theih tam a si. Kumzabi 16 ah Sapain miphun pawl cu tikulh ah ramthar an rak nor ruangah Catholic zumnak cu Philippines ram ih a rak thlennak a si. 1521 kum ah Magellan le a minung pawl cu Samar nisuahnak lamah Homonhon tikulh ah um hmun an rak khuar.

Rajah Humabon, a nupi le a kuthnuai pawl cu Catholic biaknak ah a hmaisabik a rak thawn tu an si.Cebu ih upa a si mi Humabon cu Don Carlo Valderrama in Baptism a rak sangtu a si.

Philippine a laifannak ih Mactan tikulh ah Magellan cu ralbuainak in thah a rak tuar. Ram ih a hmaisabik mi Lung biakinn cu Sapain ram thar nor a cozah ih umnak hmun a si mi Intramuros ih San Agustin biak inn pi a si.

 Tuisan ah Catholic mipum 86 million an um ih zumnak rak kengtu Sapain ram hnakin Philippines ram ah Catholic mipum 30 million an tam deuh asi.

4. The United States (67 million)

Hollywood, NASA, white house ( innpi rang), NBA le Golden Gate tivek pawl ram sungah hminthang  mi tampi a um a si. Kum 1500 hrawngah Sapain cu a mai ram nornak Empire kha American ram hmun tin ah a rak nor ih cuihnu ah United State of America tiah a rungcang mi a si.

1610 kum ah San Miguel Chapel cu Santa Fe, New Mexico ah Sapain miphun pawl in an rak sak. Cu mi cu America ramah kum a rei bik mi Biakinn pi tiah an rak ngamhnget mi asi.

Kum 176 sungah British ram thar nor pawl in ramthen 13 an nor hnu kum 1776, July 4 ni ah USA ram an rak din tho.

Cui ramthen 13 cu Connecticut, Delaware, Georgia, Maryland, Massachusetts, New Hamssachusetts, New Hampshire, New York, New Jersey, Virginia, North Carolina, Pennsylvania, Rhode Island (tikulh) le thlanglam Carolina pawl tla an tel.

5. Italy (42 million)

Vatican ah leaning Tower of Pisa, Renaissance le Colosseum pawl cu hi ram thawn pehpar in mi theih duh zet mi pawl an si.

Christian biaknak cu kumzabi pakhat ah Italy ah a rak thleng zo. Bawi Jesuh ih Tithlah a si mi Peter le Paul cu Rome khua ah Pathian thuthangtha sim dingah an rak feh ih neta ah cun Bawipai hrangah thahnak an rak tuar.

Santa Pudenziana Biakinn cu Kumzabi pakhat ah Rome khuapi ih a hmaisabik sak mi Biakinn a si tiah an rak zum.

Rome khuapi sungih um mi Vatican cu 1929 ah Italy hnen in zalennak a rak ngah. Rome khuapi cu Italy khuali pi a si. Italy cu Mithianghlim tampi suahnak hmunram khal a si.

6. Democratic Republic of the Congo (37 million) 

Hi mi republic (mipi ih hril mi ukawknak) ram cu diamond, Sui, le zinan le Coffe suahnak ram ti ih mi theih tam mi a si.

1491 kum a thoklamah Catholic zumnak cu a rak um thok zo. Potugal missionary pawl cu Siangpahrang Joao le a innsang pawl an lung an rak thleng ter. A mah aiawhtu a fapa Siangpahrang Nzinga Mbemba in Catholic biaknak cu rampi biaknak ih thleng dingah a rak zuam a si.

Hi mi republic ram (ahlan Zaire) cu kum 32 rei a rak uktu Mobutu Sese Seko ih uknak sungah Catholic tlawng pawl le university pawl cu a cozah tlawngah a rak tuah. Pawlpi cu Mubutu ih mai thu lawng thlun ter duhtu uknak kha nasa tak in a rak soisel a si.

Congolese ih Pawlpi cu Catholic kiangkapah zum luartuknak pawl le hlanlai tidaan pawl a rak dodal rero lai asi. Tui nitiangah ram mi pawl cu doi lam ah nasa zetin an hmang lai asi.

7. Colombia (34 million) 

Hi mi ram cu Lunghring mankhung suahnak hrampi bik a si ih a pathumnak coffe suah tambiknak hmun khal a si.

Kumzabi 14 ah Spain pawl ih ram an nor laiah Catholic zumnak cu  hi ramah a rak thlennak a si. Sapain ih an rak uk laiah Kawhran (Pawlpi) in Tlawng le siizung pawl an rak sak mi a si.

Colombian miphun pawl cu Simon Bolivar thawn Colony acozah kha an rak do. 1819 kum ah Sapain pawl an rak neh ih zalennak an rak ngah.

8. The Netherlands (33.3 million)

Netherland ram cu Tulip (pangpar) suahnak le ramlengih sumdawnnakah leitlun ih hminthang zet mi ram asi. Germanic Frank pawl cu kumzabi 4 in 6 tiang dinhmun niamnak ramah an rak um. Franks pawl cu AD 500 hrawngah Catholic biaknak ah an rak thawn. Kumzabi 9 ah hmun tampi an rak long thei.

Netherland ramthen pawl cu Holy Roman Empire ih ramthen ah a rak cang ih kumzabi 16 cemnak lamah Sapain ram ih ramthen ih a can tikah Catholic zumnak cu tampi a rak karh zai.

Ziangziang asi khal le Sapain hnen in zalennak an ngah hnuah Netherland cu Protestant ramah a cang. 1581 kum ah Catholic zumnak ih mitheih tam mi tuah daan pawl kha Protestant acozah in an rak dodal.

Kumzabi 19 a cemnak lamah Nertherland cu Calvinist zumnak zatek 60% le Catholic zumnak zatek 35% hrawng a rak um. Asinan kumhra luan hrangah Catholic Biaknak cu a nungsal ih a thar in a ding thei sal a si. 2023 kum ih cazin ah Nertherland ram cu rampi mipum ah Catholic mipum zatek 17 % le Protestant zatek 13% an um.

9. France (31.3 million) 

Eiffel Tower hlei ah hi ramah ca lam ah Nobel Prize ngahtu tambiknak ram a si. Leitlun khualtlawng pawl an vehvaihnak tambiknak le thilhlun sunglawi pawl retnak inn (museum) a simi Louvre umnak hmun a si.

Kum 496 kumah France ram rak dintu Clovis I nak cu biaknak neilo dinhmun in Catholic biaknakah a rak thawn. Amah cu neta lamah France ram ih a hmaisabik a pakhatnak Siangpahrangah a rak cangtu asi.

Amah cu Pope thawn tangkhawm tu ah a rak cangih a kuthnuai minung tamsawn cu Catholic biaknak ah an rak lut. AD 800 ah Pope Leo IIInak in Roman Empire ih Siangpahrang, Charlemagne Siangpahrang lukhuh a pek hnuah ramkhel lam le biaknak lam ah Christian ram an rak din. Hi tin Pawlpi le France ram karlakah a netabik lungrualnak an rak tuah dah a si.

Neta kumzabi a pehpeh ah Africa, Southeast Asia, North America le Carubbean ram pawl ah France pawl ih ramthar nornak cu Continent rampi tluan ah Pawlpi a rak karhzai ter. Italy ram vekin France ram khal Mithianghlim tampi a rak suahnak ram a si.

10. Poland (27.1 million)

Thangsia zet mi Auschwitz (hmunkhat ih um khawmnak) camp cu hi ram ih um mi Nazis pawl ih an rak sak mi a si. Hi mi leitlun huap ih tumbik ralhruang, Malbork ralhruang cu hi hmunah hmuh a thei a si. Siangpahrang Mieszko I ih uk sung AD 966 ah Poland ramah Catholic zumnak a rak thleng. Siangpahrang nupi in cui kumah Baptisam sang dingah tha a rak pek.

Protestant biaknak cu 1700 ah a rak karh thok. Asinan Catholic zumnak cu Poland mi tamsawn ih biaknakah a rungcang ta a si. Leitlun ral pi veihnihnak a thawh tikah Poland mi zatek 65 hrawng cu Catholic biaknak an rak si.

Nazis le Soviet pawl kut ihsin luannak dingah daan an rak suah.

Soviet pawl cu nisuahnak lam ihsin ral buai dingah simthannak neita lo in1939, September 17 ah an rak long a si. Ni 16 tuan in Poland ram nitlaknak lamah Nazis pawl in Poland ram an rak simih an rak luhhnawh.

Kum 2021 ih cazin ah Poland ram ih zatek 70 luan cu Catholic mipum an si.

Catholic mipum tambiknak ram ram 10 thu kan run rel ding.

Roman Catholic Pawlpi cu 2024 tiangah mipum 1.39 billion in leitlun ah a tambik mi Christian dinhmun ah a um a si.

1. Brazil ram ah Catholic (105.3 million) an um

2. Mexico ramah (91.2 million)

3. The Philippines ram ah (86 million)

4. The United States ram ah (67 million)

5. Italy ah (42 million)

6. Democratic Republic of the Congo ah (37 million) 

7. Colombia ramah (34 million) 

8. The Netherlands ah (33.3 million)

9. France ramah  (31.3 million) le

10. Poland ramah Catholic mipum (27.1 million) an um a si.

Anepnawi in ka runrel vivo ding

 

 

 

 

 

 

 

Add new comment

8 + 3 =