Singapore Catholic Pawlpi in ahmaisabik Cardinal ngah (July 8, 2022)

singapore_catholic_pawlpi_in_a_hmaisa_bik_cadinal_ngah.

Singapore Catholic Pawlpi in ahmaisabik Cardinal ngah

(July 8, 2022)

            A hlan ih bank hnatuan asimi Catholic Puithiam a cang mi a tui ram ih ahmaisabik Cardinal asimi Bishop William Goh Seng Chye cu Singapore ram ih pakhat lawng asimi Archdiocese hoha theinak ngah tu a pahnihnak Singapore rammi Pathian riantuan tu a si. Singapore cu Malaysia tikulh ih deng ah a um mi tikulh ramte a si. Catholic Diocese cu kum zabi 16 ah Portugal thil zuar pawl ih ken suak mi in thuthangtha an rak cohlang thok tiin an sim. Singapore ah Catholic Puithiam a umnak kum cu 1821 ah asiih, 1939 ah Fr.Jean Marie Beurel a thleng. Amah cu Breton Pathian riantuan Puithiam pakhat a si. Khat lam in sim ding asile amah cu Singapore ram ah Cathoilc pawlpi karhzai ding ah a thok tu Puithiam tiin ti a si.

          Kum 200 a luan tikah nisuahnak thlanglam Asia ah a te biak mi ram cu anmah ih ahmaisabik Cardinal  an ngah. Cui Cardinal khal a tu Singapore Catholic Archdiocese asimi Bishop William Goh Seng Chye a si. Cardinal cu Catholic Diocese ih thuthangtha a zum zet tu nupa ihsin 1957 ah Singapore ram ah a suak. Pathian kawhnak cu a nu ruangah a feh thei thu, a nu cu kum 4 lawng asilai mi a fa Pathian kawhnak hrang rosary ziangtluk in a cam thu, kum 12 a kim tikah Cardinal cu amah ten nitin rosary a cam thei zo thu, Bawinu upatnak a neih thu, Bible thu a ruat thu, Pathian ih a kawhnak thawn pehpar in a sim.

          Bank hnatuan nunram in Catholic Puithiam asimi Cardinal ih nupa cu Catholic tlawngah an ret. Catholic mino pawl cangvaihnak ah an tel ter. Missa sumnak ih Puithiam bawm tu khalin a hlan aw. Biakkhawmnak khal a ngaihsak zet. Phunhra tlawng cu 1976 ih a theh caan ah amah cu Puithiam nunram ah feh thei dingah a felfai. Asinan lut vutvo dingah a nuar. Cutiin ralkap tuanlo thei lo upadi ruangah ralkap a tuan hnu amah cu bank pakhat ah kum hnih sung hna a tuan ih cui hnatuan khalah a nuam awk thu, a zumnak khal a nung rero tiin a sim. Asinan himi bank ah kumkhua tuan ding hnakin Puithiam nunram in feh dingah a duh sawn. Asinan a pa in tha a pek lo thu, cutiin Malaysia ram, Penang tikulh ih Puithiam tlawng ah a lut.

          1985 kum ah Romeah kumkhat fim a zir ih Urban phunsangtlawng ah Theology a theh. A ram ih a tlun hnu May 1 ah kumkhua Puithiam cannak a ngah. Rome ah a feh sal ih Grogorian phunsangtlawng ah zumnak thawn pehpar mi a zir bet. Singapore a thlen in Puithiam cannak phunsangtlawng ah kilkhawitu, tlawnguk, sumpai kil, zirh tu tiin 2013 tiang hna a tuan.

          1995 ah cun Asia Bishop pawl pawlkom ih Theology commission sungtel tiin a tuan. Himi kum sung khalah amah cu biaknak lam thlarau lam hmuh tu, mino le Thiang Thlarau pawlkom ih lamhmuh tu le tlawnguk tiin khal hna a tuan. Singapore mino pawl cu an cangvai thei. An tuah thei. An phur zet. Pawlpi dinhmun in thangso duh asile mino pawl ih aw, duhnak, phur nak pawl khal thei thiam dingah zuam ding tiin a sim.

Zumnak a bang lomi biaknak pawl karlak thurelkhawmnak a phur zet tu

          Cardinal cu 2012 ah a cawl zo tu Pope Benedict XVI in bawm tu Bishop tiin Singapore Archbishop Nicholas Chia Yeck Joo Diocese uk tu a si lai ah an hirl. Archbishop cu cui kum ah kum 75 a kim ih a cawl. Cardinal cu Singapore Archdiocese hoha tu Singapore rammi a pahnihnak Bishop a si. Singapore ram cu Washington, D.C hnakin let 3.5 in a kau. Ram ih mipum khal ah tan 6 lawng a si.

          Cardinal cu zumnak a bang aw lomi biaknak pawl karlak thurelkhawmnak cu nasa zet in a tuan rero. Ahleice in Buddish, Muslim, Taoist, Hindu, Protestant le Catholic pawlkom pawl karlak lunrualnak um dingah an zuam. Buddish pawl cu ram mipum ih zatek 31 tiin a tam bik an siih, Khristian pawl ah zatek 19 le Muslim zatek 16 an um.

          2014 ihsin thokin Archbishop Goh cu a tlun ih simmi pawlkom pawl ih aiawh tu taktak sungtel a si. Bishop sinak cu 2013 hnu nikhat ah Archbishop cu cui biaknak lam upa pawl thawn thurelkhawmnak tuahnak leitlunpi le leitlun thilri vekih tuahnak pawl thaten a sim. Cutiih tuah nak in kiangkap sungah thenthek pawl tiin thilsual pawl a suak ding tiin khal a sim.

Nupa sualnak thawn pehpar in a leh rulh nak

          Nupa sualnak thawn pehpar in Asia continent ih Bishop pawl cu simnak a mal. Cui a mal zet mi Bishop pawl lakah Singapore Archbishop a tel ve. Kan dung May thla ah Cardinal cu Diocese sungih Pathian riantaun pakhat in mino 2 a tuahmawhnak parah mi theih ah ngaithiam a dil. Cutivekin ralring ding khalah a dil. Diocese uktu asi tikah 2011kum ihsin thokin a ummi Diocese sung ziang vek sualnak khal siseh a thei tu zung hnen 2018 ihsin thokin biaknak lam hnatuan pawl tel loin mi menmen zumtu pawl in an hruai ter.

          Cardinal cu rammi pawl thawn ding dingah Catholic Pawlpi ih aw thei dingah a thangphork nak cu "thi dingih thu then" nak cu felten dingpi in kilkhawi tu pawl lakah pakhat a si. Singapore ram ah thi ding ih thu then nak an hmang rero lai ih rit theih thil thawn pehpar lawng humhim a theih. Thil sual an tuah asile thi ding in thu an pek. Himi thuthang cu Aleteia thuthang ihsin kan don mi a si.

https://bit.ly/3b7Mr0d

 

 

 

Add new comment

1 + 7 =