Nitin Thuthangtha (Rev. Fr. Polycarp Khaw Nei Thawng ih sim mi)

RVA timi Radio Veritas Asia Falam Service ih Falam Zilthli Thiang a ngaina tu duhdawt mi Khrih ah unau za pawl, nan zaten cibai ka lo buk hmai sa: Bawipai daihnak cu nan hnenah um ringring seh law.

Biaknak Caantluang Zarhkeel zarh 25nak, nikhat ni (September 23, 2019) ih Pawlpi'n in tuahsak mi siar ding Ca Thianghlim pawl cu vei-(1) nak: Ezra 1:1-6; Saam 126:1-6; Thuthangtha aupi nak: Mt 5:16; Thuthangtha Lk 8:16-18 pawl an si.

Saamhla nolhnak vekin: "Bawipa in kan hrangah thil maksak a tuah" kan ti thei ve nak dingah tuini siarmi Ca Thianghlim pawl kan ruat khawm tlang hnik pei.

Ezra cabu 1:1-6 sungih kan siarmi cu ziang a si ti le –

"¹Persia siangpahrang Sairas in siangpahrang a ṭuannak kum khatnak ah Bawipa in a thinlung a thoter ih ca ngan in thu pakhat a suah ih a ramsung hmuahhmuahih siar dingah a kuat. Himi cu profet Jeremiah hmangin Bawipa ih thusimmi kimternak dingah a si. ²A thusuah mi sungah cun hiti in a ngan: “Himi cu Persia siangpahrang Sairas ih thupek mi a si. Bawipa, Van ih Pathian in keimah cu leilung pumpuluk uktu dingah i tuah zo ih Judah ram Jerusalem khua ah amaih hrangih biakinn sak dingah ṭuanvo i pe a si. ³Pathian cu a minung nan zate hnenah um hramseh. Judah ram Jerusalem khua ah kir uhla Jerusalem ih a ummi Pathian, Israel ih Bawipa Pathian biakinn cu saksaal uh. ⁴ Bawipa minung lakah hi saltaannak ihsin kir dingah bom a ṭulmi pawl cu an innhnen pawl in bawm hai seh. Sui le ngun, rawl le thil phurtu rannung le Jerusalem khua ah Pathian hnenih pek dingmi thawinak pawl tla pe haiseh,” a ti. ⁵Cutikah Judah mi le Benjamin mi sungkhat ih hotu pawl puithiam le Levi mi pawl le Bawipa in Jerusalem ih amaih Biakinn sak dingah an thinlung a thawhtermi hmuahhmuah cu feh dingin an tim an tuah ciamco. ⁶An innhnen pawl in thilri tampi an pek; an pekmi thilri pawl cu ngun beelkheng pawl, sui, rawl, thil phurtu rannung, a dang thil mankhung pawl le biakinn ih thawinak pek ding mi pawl an si." ti hi a si.

Cun Thuthangtha Lk 8:16-18 sungah cun – “Zohman in mei-inn vang tahratin kho an khuh dah lo, ihkhun hnuai khal ah an ret keel lo. Inn sungih mi an luh tikah tleunak an hmuh fiang theinak dingah mei-inn vannak tung parah an ret a si.  ...Thil tawkfang a neitu cu peksin a si ding ih zianghman a nei lotu cu malte ka nei tiih a ruahmi hman kha laksak a si ding.”

Hiti a si lala tikah ruahkhawm ding thulu ah PEKNAK thu ka tar lang duh.

Thuthangtha aupinak Mt 5:16 sungah "nan tleunak cu mi hmaiah tleuter ding nan si. Cuticun thil ṭha nan tuahmi cu mi in an hmu dingih vanih a ummi nan Pa kha an thangṭhat ding." tin in ti lala.

Cuihruangah kan tleunak ih lang ter dingmi ah peknak thu ruah khawm ka duh mi a si. Veikhatnak kan siarmi Ezra sungah Jerusalem Biakinnpi sak sal dingih Babilon khua sal taannak in tlun tim a tuah tu pawl kha an innhnen pawl in thilri tampi an pek tihi a si. Kan pawlpi sung, ahleice in, kan Laitlang Catholic zumtu pawl hin peknak lamah kan unau pawldang pawl kan bang thei hrihlo ti seh la a sual lemlo ding ka zum.  Peknak thu lam rel dingin hruaitu, hoha tu pawl khal in kan hlawhsam nak tampi a um ding ti hi zum a um.  Keimaih dinhmun rori khal ih ka tlaksam ve mi a si ruangah ka ron rel mai ding.  Mihrek cu kan tirh a siang zet, peknak lamah kan phur zet theu ih kanmaih neihnak, kanmaih neihmi parah silo'n mi neihmi thilri parah a rak si theu cu – a poi law law.  Thil pakhat khat tuah ding, ahlu pek ding le nihlawh liam ding a um tivek caan khal le aa- khatei khan an pe thei ding si an nei tha tuk, Pathian thluasuah an dong sisi, kha tei kha an sungkua tla an tam ih lo le an tuah fawn lo ih nihlawh pek an man tuk lawlaw ding ti hrawngih maih pek ding lam siloih miih pek ding lam sawnih tirh siang zet kan tam theu.  Mi thilri parah kan tirh a siang zet nan maih thilri parah cun sianglo eu eu in kan um.  Cuvek pawl cu mei-inn vang tahrat ih kho thawi khuh tu le ihkhun hnuaiih rettu pawl kan si.

Ziangruangah cuti vek ruahnak le nunzia thawn khua kan sa ti a si le pek ti mi hi kan hnenin a cemral ih a hlo ding mi ih kan ruah sualnak hi a si.  Ngaingai ah cun peknak timi hi a cemral le a hlo dingmi silo'n a let ih ngah sal dingah kan khawl mi a si sawn.  Hihi leipar sumtuah dawrawk daan hman ih kan hman rero mi a si. Asinan leipar sumtuahnak ah cun vanneih le neihlo caan kan ti theu ih sun thluh ruairi khal a um thei.  Anu timi azin tiang hloh khal a um thei.  Asinan Bawipa thawi dawrawknak a simi Vancung sumtuah lam ah cun a sung ti hi a um in a um thei lo a si. Cucu kan Bawipa Jesuh in Mt 19:29 sungah fiangzet in in sim: "zokhal keimaih hrangah nu le pa siseh, faate siseh, unau siseh, farnu siseh, inn siseh, lo siseh, a taantatu cu a let zakhat in a ngah sal ding ih kumkhua nunnak pek a si ding."  Alet zakhat hleiah kumkhua nunnak pek bet lai ding a si.

Cun Lk 6:38 sung khalah hitin in sim lala: "Midang hnenah thil ṭhen aw, Pathian in a lo ṭhen ve ding. Tamzet in, liam thluahthlo in, na kut sungah pek na si ding ih na zawi thei nawn lo tiangin burh na si ding.”

Cuih hleiah Tirhthlah/Dungthluntu 20:35 sungah nitin kan nunih kan hngilhlo dingah a tulmi thu pakhat in cah mi cu "Bawipa Jesuh khal in, ‘Ngah lam hnakin pek lamah lungawinak/thluasuah a tam sawn,’ a timi ṭongkam kha ciing ringring uh," tihi a si.

Curuangah Khrih dungtluntu, Christian ka si a ti aw tu cun peknak nun tello le peknak nun neihlo dinghi cu a cang theimi a si hrimhrim lo.  Kan pek tik khalah minung mithmai zohih hmaisong umin ti fangih pek ding le uanawk duh, tluangkhawnnak fangih pek ding khal thluasuah sunnak a si thei a si.  Tirhfaknak thinlung tel loih siang zet ih pek thei ding hi kan zuam ringring dingmi a si zia cu mithianghlim Paul ih thucahnak thawn thazang pekawk sal ka duh:  ⁶Thlaici malte a vorhtu in rawl malte a khawm ding; tampi a vorhtu in tampi a khawm ve ding, tihi ciing ringring uh. ⁷Zozo khal a thinlung a ṭhencat ngah hnuah pe seh; sir awknak thawn pe hlah seh; ka ṭuanvo a si, ti khalin pe hlah seh. Lungawi aipuangte ih a petu lawng Pathian in a duh a si. (2 Kor 9:6-7)

Mi thenkhat in kannih cu ziang kan nei lo pi, pek ding a um ih um lo tete ziang saw kan pek ding tla kan ti theu.  Kan siarmi Thuthangtha sungah "a neitu cu peksin a si ding ih zianghman a nei lotu cu malte ka nei tiih a ruahmi hman kha laksak a si ding" in ti.  Neih ruangah pek a siloih sian ruangah pek a si sawn vekin pek ding a nei tu cu peksin an si dingih pek ding a neilo tu cu laksak an si ding.  Bawipa in nauhak teih a pekmi sang hlom nga le nga pahnih thawn minung thawngnga lenglo rawl a do bang tukin atam, amal ti um lo kan siannak, siang zetih kan peksun mi parah Pathian ih mangbang za kan hmu ding a si.  Cu tikah cun Saam hla ngantu thawn "Bawipa in kan hrangah thil maksak a tuah" kan ti thei ve ding a si.  Bawipa in nang le kei parah thil maksak tuah a duh ringring a si. Asinan nang le kei ih telpi nak, pekawk nak lo cun ziangkim ti thei tu Bawipa hman a cangvai thei lo a si.  Curuangah si St. Augustine khalin Bawipa in nangmah tel lo in a lo semsuah nan, nangmah tel lo in a lo runsuak lo ding tiih a rak ti.

Bawipai rundamnak hnatuan ah kan ti theitawk tel tlang le pe tlang dingin a ngaitu kan zate parah Thiangthlarau laksawng a thar in thleng hram seh. Amen.