Nu Mary ih riahsiat ninghan hleicenak phun sarih (Sim tu - Rev. Fr. Dominic Hnin)

Tuesday, September 15, 2020

Nu Mary ih riahsiat ninghan hleicenak phun sarih

Caantluang zarh kulhluanli nak, tlawngkai nihnih ni (September 15, 2020)

Siarding: 1Cor. 12:12-14, 27-31; Ps. 100:1-5; Jn. 19:25-27

Tuisun, September 15 ni cu kan nu Kohhranpi in bawinu Maria ih riahsiat ninghan hleicenak pawl ruat ih theisal ding le sunloih dingah in tuahsakmi ni a si.
Nu Maria ih riahsiat ninghannak pawl hi Bawipa Jesuh ih hmuhtonmi zonzaih harsatnak pawl thawi pehtlai an si ruangah Bawipa ih harssatnak khaikhawm thluhtu cu thinglamtah asi vek in Thinglamtah sunloihnak puai - the exaltation of the Cross - kan tuah thluh ve te'n himi nu Mary ih riahsiat ninghan hleicenak hngilhlonak cu kan tuahnak san a si.
Himi nu Maria ih riahsiat ninghannak pawl cu tuisun kan siarmi Thuthangttha John 19:25-27 le Luke ih nganmi Thuthangttha Lk 2:25-35 sung pawl parah hram a bun.
Bawinu Maria ih riahsiat ninghan hleice nak phun sarih pawl cu:
1. (Lk 2:25-35) Simeon ih simsungnak thu
2. (Mt. 2:13-21) Egypt ram ih an va tlannak thu
3. (Lk 2:41-50) Jerusalem ih a fapa Jesuh nithum sung a hlohnak thu
4. (Lk 23:27-31, Jn 19:17) Bawipa Jesuh cu Thinglamtah pu ih Calvary tlang lam a fehnak - San thuanthu lam ahcun lamzin ah anu Mary thawn an tongaw ti a si.
5. (Jn 19:18-30) Jesuh cu Thinglamtah par ih tar a si nak le a thihna thu
6. (Lk 23:50-54; Jn 19:38-40) Jesuh ih ruak cu thinglamtah par ihsin an laksal thu
7. (Lk 23:50-56; Jn 19:38-42; Mk 15:40-47) Jesuh an phumnak thu

pawl tla an si.

Tuisun kan siarmi Thuthangttha ah " Bawipa Jesuh ih hi leitlun a nunnak ih ni netabik caan" kan hmu.
Thuthangttha ngantu John cun hitluk ih caan cepther ah khin Nu Mary a von ther man. Midang ih nganmi Thuthangttha ahcun Jesuh ih dungthluntu pawl cu Bawipa'i kiang hmanah um ngam lo in an tlan thluh. Nunau hrek khat pawl cun hlavang in an thlun ti a si (Mk 15:40). Asinan John cun Jesuh ih nu Mary le Dungthluntu John cu Thinglamtah kehram tiang an thlun ti in a ngan.
Duhsan thukpi a nei ding. Ziangah tile amah kan Bawipa Jesuh ih nun zalam tluan ah nu Mary ih a rak telpi vivo nak pawl a langter duh vek in a thih zawng ah Bawipa in a nu ih hrangah ziang tluk in seherhnak le hraphriatnak a nei ti a langter.
Nu Mary le Dungthluntu John cu pakhat le pakhat kilkhawi aw ding ih ttuanvo a pek thluh hnu ah Bawipa cu awkam kamhnih lawng a ttong, "ka ti a hal (Jn 19:28)" ti le "a kim ttheh zo (Jn 19:30)" ti lawng a si ih cui si cun a thaw a cem.
Himi caan hi kan Bawipa Jesuh ih sunlawinak caan - an khai san caan - a si. Cui caan ah a hnuai ih a von hmuhmi cu nunau pakhat le a dungthlun pakhat an si ih cutei pahnih cu "nunaunu, na fa kha zoh aw!" "na nu kha zoh aw" a ti ih RO a cah ta.
Himi ah zo ih hmin hman sal a nei lo, a nu khal "ka nu" a von ti lo vekin a dungthluntu khal "Johan" tiah an hmin a sal lo. Cuti ih an hmin a sal lo nak khal sullam a nei. Kohhran ai-awtu ih a hman ruangah an hmin a sal lo.
Bawipa Jesuh ih hnak ihsin a luang suakmi "Ti le Thi" cun "Baptism" le Bawipa Pumsa" pawl a khih hmuh ti a si ruangah cumi Baptism le Bawipa Thisa ih funkhawmmi 'Khristian pawlkom - Kohhran" a khih hmuh a si.
Cui Kohhran ahcun Nu Pawlpi ai a awhtu Nu mary le zumtu mipi ai a awhtu Dungthluntu John an si. Hi tivek ih "aiawhtu" dinhmun ih a hman duh ruangah Bawipa in an hmin sal lo-in "na fa zoh aw, na nu zoh aw" timi a hmannak san a si.
Himi thuthangttha ahhin Bible thiam pawl cun "sersiam salnak" an hmu. Ziangah ti le Bawipa Jesuh in a nu cu "nunaunu" ti ih a kawhnak in Gen 3:15 sung ih "nunaunu" ti ih hmanmi kha a von kaikawh sal.
Ziangah tile John ih nganmi Thuthangttha hi "a hram thok ah" timi ttongfang hmang in hram a thawhnak cu Genesis ih hramthoknak "a hram thok ah" timi a von la sal ih cuticun "sersiamsalnak" a khih hmuh ti a si. Culawng hman si lo, (Jn 12:31-33, 14:30) lam ahcun Jesuh le Satan karlak ih buainak siseh, 8:44 lam ahcun Jesuh dodaltu pawl cu Satan ih tesinfa ti in siseh a hmang. Jn 18:1, 19:41 kan zoh asile Cangantu cun Bawipa ih sunlawinak khal cu hmuandum sungah a ti. Hivek pawl ruangah Bible thiam pawl cun tuisun kan siarmi John ih nganmi Thuthangttha hi "Sersiamsalnak" ti ih an hmuhnak a si.
Himi "sersiamsalnak" ihsin a ra suakmi cu "Kohhran" a si.
Jesuh in a suahnak nu cu Kohhran ih nu si dingah, kan nu si dingah in pek ruangah Mary cu na nu, ka nu a si ih anih in a fa zoh in, in zoh. A fa khal kan si taktak, ziangah ti le Mary cu Jesuh hringtu nu a si ih kan nih Jesuh ih ruangpi kan si, Jesuh in Paul hnenih "na hrem mi Jesuh ka si" a rak timi a taksa kan si.
John ih nganmi Thuthangttha cun Thinglamtah hnuai ih Mary cu "sinak phunhnih" in kan hnen ah in hmuh:
1. Nu Pawlpi - Jesuh ih dungthluntu pawl cu kilkhawi tu NU le Jesuh ih dungthluntu pawl ih kilkhawimi Nu.
2. Nehnak co tu Nu - Bible sungih kan hmuhmi, sualnak hram a thoktertu EVE ih hmuihmel cu Nunnak asimi - Jesuh - a hringtu Nu in thleng a si.
Pathian thu na thlun le na zuamnak ah Mary ih nun hi cawngaw. Sualnak a nei lo ti thei keukeu, amai mit hmuh rori ah thinglamtah par ih an khentarmi a Fapa kiangah ding in beidongnak pittawp a tong ko na-in kamkhat hman aihram lo te ih a tuartu nu Mary kha von zoh aw la, ni tin ka hmuh na ton mi harsatnak ruangih Pathian na mawhthluknak pawl ruat hnik aw. "Na ttong vek in ka par ah thlengseh (Lk 1:38)" ti ih a lung a kimpi hnu ah lungawinak hnakin harsatnak a tongtam sawntu nu Mary cu voikhat hman a aihram lo, midang a mawh thluk lo. Hitivek ih harsatnak pawl a tuar theinak cu a fekmi zumnak ruangah a si. Cui nun cu cawn tum aw.