2021 ramhuap vaih nak pawl le mi harsa pawl sunloih ni hrang Pope Francis ih tongkam June 5, 2021

2021 ramhuap vaih nak pawl le mi harsa pawl sunloih ni hrang Pope Francis ih tongkam

June 5, 2021

          Duhdawt zet mi u le nau pawl kei mai capi sungah ka sehreh nak le ruahsannak telh in ka rak sim. Cui ka sim mi cu tui leilungpi’i a ton rero mi pulhnat a cem tikah kan hrangah hniksaknak cu tih a nung zet suah ih hman nak le duhham daan pakhat a suak sal ding.Pathian in an mah cu a tuah ter duh nain cui thatnak hrang lawngah tuah daan thar cu kan hrangah a ruat ding mi um daan a si. (Capi 35) Curuangah tui kum ‘ram tinkim vaihnak le mifarah pawl ih ni’ hrang tongkam a sim nak ah ‘cat bang lo in kau zet ih tuah thei nak ah’ ti mi thuhla sim ka duh. Ziangah tile kan zaten leitlun khualtlawnnak kan feh tikah mi tinkim hrangih thathnemnak um dingah a si.

Mi tapi ai-awh kan mai thuanthu

          Cui leitlun nunram cu Pathian ih sersiamnak ruahnak ah a tel zo a si. Pathian in mipa le nunau cu a mai hmuihmel vek in a rak sersiam. Pathian in an mah cu thluasuah a pek hai ih ‘karhzai dingah’ tuanvo a ap.Gen 1:27-28) Pathian in kan mah cu mipa le nunau tiin in rak sersiam. Kan dang aw ko nain rinsan awk a tul. Cu lawng ah ‘Kan mah’ ti mi tampi a lang ter. Suahnak thawn karhzai uh. Pathian in a mai hmuihmel vek in a sersiam. Thumkom Pathian ih hmuihmel vek in a rak sersiam. Thumkom Pathian ih hmuihmel cu ‘a dang aw ko nain lungrualnak’ a um.(Jn 17:21) Tui dinhmun cu a cui ‘kan mah’ ai ah a terek ih kuai nak, a then ih kuai nak, siatsuah nak a tuar. Hi thilcang cu harsatnak thawn ton tikah a lang sar sawn.  Tui leilungpi ih ton rero mi pulhnat cu tahthimnak pakhat a si. Kan mah pawl ih ‘Kan mah’ ti mi cu a fiak zet mi thinlung, tuahmawh awk nak thawn pehpar in miphun thinlung pawl, a hngetkhoh zet mi um duhnak thinlung pawl ruangah nuam ten a siat thei. (cf. Fratelli Tutti, 11, 105)Capi sungin hi boruak sia a tong tu pawl cu thazaang cak mi pawlkom ih ‘mikhual, mivai pawl umnak, hnon mi, minung feh mal nak mifarah veng pawl ih a um tu pawl an si.Thudik cu kan zaten lawng pakhat thawn hmunkhat ih khual a tlawng tu pawl kan si. Miphun, Biaknak, hmun le ram pawl, thleidan nak a um lo. Nunram ah siseh, hnatuan ah siseh a tong tu pawl ‘Kan mah’ ti mi ai-awh ih hman mi ah ret that a tul.Curuangah tui kum ah ‘ramhuap vaihnak ni’ ah thuhla pahnih in zaangfah a rak dil. Pakhat nak ih a sim mi cu Catholic Kohhranpi pawl an si ih a pahnihnak ah cun mipa, nunau tin kim a sim mi a si. Ziangah tile hi ‘kan mah’ ti mi ai-awh ih hman mi a kauh ter duh ruangah a si.Diocese pakhat cu ‘Catholic’ ih can ter deuhdeuh a tul.

          Catholic Kohhranpi pawl hrangah tui sim mi a tak tak ih tarlang dingah cun ‘Catholic’ vek ih ruah a tul. Dungthluntu Paul in Ephesus ih a kohhranpi pawl hnenah ‘Nan nih cu nan mai kawhnak thawn pehpar mi pakhat lawng a si mi ruahsannak ah kawhnak nan ngah vek in taksa pakhat, thlarau lawng um seh’ tiin a rak forhfial. (Efs 4:4-5)Nu Pawlpi cun a mai leitlunhuap thawn pehpar mi tidan cu kumzabi a pehpeh in a pom. ‘Leilung a cem tiang nan hnenah ka um ding’ tiin Pathian ih thu a kam mi vek in a mai duhnak le thlasuah thawn kaih in Pathian minung pawl an um thu langter a tul.

          (Mt 28:20) Milai thil ti thei nak in a bang awk lo nak kom ding, an mah ih a um mi a bang aw lo mi ziaza cu cohlang in lungrualnak pakhat ah cohlan ding a harsa ko nain Thiang Thlarau ih thlasuah thawn tuah a theihMah thawn a nel aw lo mi pawl, mi vai tu pawl, mi harsa pawl thawn a bang aw lo mi nunphung komnak ah Diocese thawn kaih in nun theinak le milai thuhla, a bang aw lo mi nunphung thu khat le khat theih thiam aw in bawm a tul.

          Tikholhnak Sacramentu a la tu pawl ziangvek hmun khal ah um in thleng hman hai sehla mai um nak hmun le ram ciar ih Biaknak lam pawlkom sungah an tel. Cu lawngah innsungsang pakhat a si mi Diocese thawn pehtlaih awk nak a um.Catholic Kohhranpi pawl cu an mai pawlkom thawn um in tuan tlang dingah, Diocese pi ah mitin tel thei dingah le Bawi Jesuh in dungthluntu pawl hnenah ‘Nan feh nak ah Vancungram a nai zo’ tiah sim phah uh. Mina pawl dam ter uh. Mithi pawl tho ter sal uh. Khuavang pawl dawi uh. Man lo ih nan ngah mi cu man lo in v ape uh’ tiih a rak sim mi ah an mah khal tel dingah kawhnak a ngah tu pawl an si thu theih a theih. (Mt 10:7-8)

          Tu lai san khal ah Diocese pi cu tih lo le, thuthennak tuah lo, mikhual tiah thleidang lo in lamzin pawl, farah veng pawl ah feh in natnak pawl dam ter dingah, a hlo mi pawl hawl in an zaten hmuak uh. Cui hmun pawl ih a um tu pawl cu tam sawn in mivai pawl, inn nei lo pawl, hnatuan suahsan tu dinhmun pawl an si. Bawi Jesuh in hi mi pawl hnenah a duhdawtnak langter dingah, a mai rundamnak thuthang phuang dingah a duh.

          Mivai pawl cu ramri dan lo mi Diocese hnatuan pakhat a si mi Diocese pi in a tong rero ih Bawi Jesuih thuhla le Thuthangtha cu innkhat hnu innkhat sim dingah caan remcang a si.Cu vek in Christian zumnak a si mi duhdawtnak,a dang biaknak pawl upat nak ti vek pawl a tak tak ih teette khaannak khal a si. Catholic a si lo mi Christian miharsa pawl, Christain si lo mi mi harsa pawl thawn tonawknak cu Pathian thuthangtha sim dingah, zumnak a bang aw lo mi biaknak khat le khat thu rel tlang in nel aw dingah a si.

A hlan hnak in a tel mi leilungpi cang dingin zuam aw.  Hi dilnak cu Catholic kohhranpi pawl lawng a si lo. ‘Leitlun ih a um tu pawl zaten ‘kan mah’ ti mi karh dingin tuah digah, hi forhfialnak cu nunphung pawlkom thatnak hrang a si thu, thudik, remdaih in zohman tuar lo, tan ih hngilh nak um lo mi hmailam caan din dingah a si.

          Kan mai pawlkom cu ziang hmuahhmuah a famkim mi a si ding. A bang aw lo mi nunphung hlawm awk nak a um mi hmailam caan a si ding. Cui dinhmun vek ah kan mah cu rualrem ten um thei dingah tu ihsin thok in timtuah a tul.Hi thuhla ruah tintien dungthluntu ih hmuhton mi ruah a theih. Ziangah tile ‘Diocese a thawh ni’ a si mi ‘Thiang Thlarau a tum ni’ ah Jerusalem khuapi ah khawmzawh dingin a thleng tu hmunkip ihsin a ra mi ‘Perthia miphun, Media miphun, Elam miphun, Meaopotamia ram, Judea ram, Kappadosia ram, Pontas ram, Asia, Frizia le Pamfilia ram,  Izipt ram, Sairin khuapi hnuai ih um Libia ram pawl ih a um tu pawl, Rome khuapi ih a ra mi Jew miphun pawl le Jew Biaknak ih a thawn tu pawl, Krete tikulh ih um tu pawl le Arabia ram mi pawl a si mi kan mah in hi pawl ih an sim rel mi hmuahhmuah in Pathian ih mangbangza a tuah mi pawl cu kan mai tong ciar in kan thei tiah an sim. (Dtt 2:9-11)

          Cui dinhmun cu Cathianghlim sungih sim mi Jerusalem khuapi thar ih dinhmun a si. (Isaiah 60, Thuphuan 21:3) Cui khuapi thar ah miphun kip pawl cu remdaihnak le remawk sal nak thawn um a tul. Pathian ih thatnak thawn sersiam nak kan tep thei. Hi dinhmun tuah dingah cun kan karlak ih donkhamtu, in dang tu lilawn kan pahsuak thei a tul. Kanmai a thuk zet mi kan pehtlaihawknak, lilawn sak tlang nak, tonawk ih thurel tlang nak nunphung din dingah lawng a cang thei.Tui ni vaih nak cun caan tha pakhat in hmuh rero. Cui caan tha cu kan mai tih nak thinlung pahsuak thei dingah le pakhat ciar iih neih mi thil ti thei nak pawl ih tuah thei dingah cohlan a tul.

          Duhnak a tum ah cun mai kalh mi pawl hmunton nak hmun ah caan remcang tuah uh. Hi ti tuah thei ah cun a danglam mi mangbangza a si mi ‘Kan mah’ ti mi ai-awh ih hman mi cu a hlan hnak in kau sinsin in tuah a theih. Kan dinhmun in leitlun ih um mipa, nunau zaten Pathain ih pek mi laksawng tam dingah kilkhawi in, sersiamnak cu mawi deuh dingih tuah dingah in sawm.

          Siangpahrang Fapa pakhat in Siangpahrang dinhmun luah dingih a rat tikah ram hlapi pakhat ah a feh. A mah cu a mai hnen um pahra a ko ih an hnenah cun ngun tangka piahra a pek hnu ah ka rat hlan lo karh ter uh tiah a cah. (Lk 19:12-13)  Hi vek in Bawi Jesuh khal in kan hnenin in dil sal ding. Curuangah mi tampi hrang thatnak a pek tu burkhat ih kan can a tul. Leilungpi cu ziangvek thatnak pe hman nungla tui tesinfa pawl le hmailam caan ih tafasin pawl ih thatnak hrang hngilh hlah uh. Kan tuah mi zaten pakhat lawng ah a cang thei hrimhrim lo. Midang thawn tuah tlang in harsatnak a tuar rero tu kan unau pawl zate hrangah a mawi mi, bangraan nak a um mi, zaten a tel mi tumtahnak ah a si. Ram mipi le ramdang mi, a um ringring tu pawl le mikhual tiah thleidang lo in ap awk nak a tul. Hi ap awknak cu man a nei zet mi lungmankhung pakhat tiin kan zaten kan duh ding. Hi tiin zohman tantanak, hngilhnak, caan remcang hlohnak a um nawn lo ding.Ruahnak a thok zo. Prophet Joel ih Cathianghlim sungah “miphunkip hnenah Ka thlarau thianghlim ka toih ding. An fa le pawl in Prophet ruahnak thawn an phuang ding. Kum upa pawl in hmailam caan an thei cia ding. Kum nauhak pawl in langnak an hmu ding” tiin a kumkhua Cungnungbik Pathian ih langnak a rak hmu. Kan nih zate khal tih lo in hmunkhat ih khual a tlawng tu Pathian in innsang pakhat vek in tumtahnak nei tlang dingah in forhfial. Ziangah tile hi leilungpi cu kan mah unau zate ih ruun innpi a si. (cf. Fratelli Tutti, 8.)

Thlacam

A thianghlim mi duhdawt ze mi Pa Pathian….

          Pathian ih Fapa Jesuh Khrih in in rak zirh mi cu a hlo mi pawl hmuh sal nak, ziang siar lo nak, cohlan lo nak, kom peih lo mi an mah cu ‘Kan mah’ ti mi pawlkom sung telh ah cun Vancungram ah a tum bik mi nuamnak a um tiin a sim. Hi tiin milai pawlkom cu a kau sinsin. Bawi Jesuih dungthluntu palw a si lo mi milai pawl hnenah leitlun ih tlan len lai ah Bawipai duh nak tuah dingah thluasuah pe hram seh. Hmuahnak, pawlkom ih hnon a tuar tu pawl pawlkom sungah siseh, Diocese sungah siseh, thleng sal dingin Cu lawngah kan leilungpi, Bawipa’i sersiam mi kan kilhim thei sal ding a si.

 Hi thuthang cu Rome Reports thuthang ih kan ngah mi a si.

Photo courtesy of Youtube/google images

https://bit.ly/2TTPlwg