“Pupa le tesinfa pawl”

Thuthangtha sim tu - Rev. Fr. Joseph Ro Nei Thang

May 28, 2021

          Leitlun hmun zakip ihsin RVA Falam Chin Service ah thlarau rawl a hlawm ringringtu Bawi Khrih ah duhdawt zetmi nu le pa, u le nau pawl, kan Bawipa ih pekmi hnangam remdaihnak cu nan zate parah um hram seh tiah cibai ka run lo buk asi. Tuihni cu 2021 kum June thla ni 4 ni, Caankeel kaar 9 nak, Tlawngkai ni 5 ni asi. Tuihni ih kan siar dingmi Pathian ih Ttongkam pawl cu Tobit 11:5-17 tiang asi pei. Cun Thuthang ttha ahcun Markus 12:35-37 tiang pawl ansi pei. Tuihni ih kan ruah khawm tlang dingmi cu “vancungmi pawlih kilkhawimi ” tiah asi pei.

          Tuihni kan siarmi Bible a voikhatnak hi kan Falam ttong ih lehmi Bible ah a umlo ruangah keimah in Falam ttongin ka letmi hi rak siar hrih uhsi.

          Tobit 11:5-17 tiangah ‘Anna cu a fapa rat-kirnak ding lamzin lamah zoh phahin a to rero. Hmakhatte ah Anna in fiang zetin a fapa kirsal kha a hmu ih an pa hnenah “Na fapa cu a rualpi thawn a kirsal hi zoh hnik aw” tiah ati. Raphael in Tobias hnenah “Na pa ih mit cu a dam sal ding asi tiah ka lo sim. A mit ah ngapi ih hnitkha cu na thuh pei ih a cumi cu sii ttha zet asi ruangah a mitnatnak cu a dam vuarvi ding. Cuticun na pa cu khua a hmu thei dingih khuatleunak tla a zoh thei ding” tiah a pa hnenah a thlen hlanah a cah ta. A nu cu a va tlaanih a fapa ih hngawng ihsin a kuahih “a tu ah ka lo hmu sal zo ruangah hnangam tein ka thi thei zo ” tiah ttap phahin a vun ti. A pa Tobit tla a tho ih kotka ihsin sawn phah nawnin a fapa Tobias hnenah a va pan asi.

          Tobias in a kutah ngapi ih hnitkha keng phahin a pa hnenah a va pan ve. Cule Tobias in a pa kha fekzetin a pom hnu ah a mitsung ah a seemih “ka pa, phang hlah aw maw” tiah ati. Cule a mit ah ngapi ih hnitkha cu a thuhih caan tawite sung a taanta. Cuihhnu ah Tobias in a kut pahnih thawn a pa ih mit keelh ihsin a mit ih nga hawng vekih benhmi cu a khok sak hnu ah a pa in khua a hmu thei.

          A pa in a fapa a hmu ih kuah awk phahin lungawinak thawn an ttap. A paTobit in “ka mit in tleunak asimi ka fapa cu ka lo hmu thei zo” tiah a au. Cuih hnu ah Tobit in “Pathian hnenah thluasuah vanluhnak um ko seh! A hmin thianghlim ah thluasuah vanluhnak um ko seh! A thianghlim vancungmi pawl hmuahhmuah ah thluasuah vanluhnak um ko seh! A sunglawimi a hmin ah a kumkhua in thluasuah vanluhnak um ko seh! ziangahtile Bawipa in i vuak thlak dah zo, asinain a tu ahcun i zaangfah zo ruangah ka fapa Tobias cu ka hmu sal zo” tiah Pathian a thangtthat.

          Tobias tla inn sungah a vung lutih aw ring zetin lungawinak thawn Pathian a thangtthat. Cun ziangzongza hmuahhmuah cu a pa a sim: a khualtlawnnak hi ziangtlukinso a hlawhtlingih ngun tangka cu a ngah sal; ziangtin Raguel ih fanu Sarah cu a tthit ih ziangtinso amah a thlun, Nineveh kotka lam tiang hlat ttul nawnlo in amah kha a thlun zo timi pawl a sim asi. Tobit in Nineveh kotka lamah a va fehih a fapa Tobias ih nupi cu a va hmuakih amah hruai phahin Pathian an thangtthat. Nineveh khua mi pawlin kiang hrol ttul nawnlo in lam a feh thei kha an hmu tikah an mang an bang ngaingai. Tobit in tla ziangtinso Pathian in a zaangfahih a mit khua a hmu sal thei ti thu cu mipi hnenah a phuang caimco.

          Cule Tobit in a fapa Tobias ih nupi Sarah a tong salih thluasuah a pek “Maw ka fanu, kan lo hmuak. Pathian cu thangtthat si ko seh! ziangahtile Amah in nangmah cu kan hnenah a lo thlah zo. Na pa parah thluasuah um ko seh! ka fapa Tobias parah tla thluasuah um ko seh! maw ka fanu, nangmah par rori ah tla thluasuah um ko seh! Lungawinak thawn hi na inn ihsin kan lo hmuak. Ra lut thlang aw, maw ka fanu” tiah ati. Cuihni ah Nineveh khua ah Judah miphun pawl hrangah puai tumpi a tuah sak asi’ tiah asi.

          U le nau pawl, Pathian in milai cu amahih hmuihhmel vekin a serhsiamih milai kilkhawitu dingah tla vancungmi pakhat ciar a run pe asi. Kilkhawitu vancungmi tiah kan ko asi. Cumi vancungmi pawlin kan fehnak tinkip ah in humtu dingah le in kilvengtu dingah Pathian ih fialmi ansi tiah Ps 91:11 ah in sim asi. Mittha le misia pawl parah thleihdannak umlo tein ruah a surtertu Pathian in kan zate hrangah kilkhawitu vancungmi pawl in ret sak fingfing. Kanmah lam ihsin a cuih vancungmi pawlih zirhmi pawl kan thlun maw thlunlo ti kha a thupi zet asi. Catholic Kohhran ih Pathian thuzirhnak ca-uk sungah “Kilkhawitu vancungmi pawlin Pathian hnenah kanmah hrangah thla in cam sak asi, ttihnungza ral pawl ihsin in kham sakih humhimnak in pek asi, cun thil-ttha tuah dingah ruahnak ttha in pek asi” tiah in zirh asi. Curuangah “kannih milai pawlin kilkhawitu vancungmi pawl hnenah upatnak pek ding, cat-baanglo in in kilkhawi ruangah lungawi thu sim ding, bawmnak dil ding kan si asi a cuangce in tukforhnak kan tuar caanah, cun ruahnak ttha in pek tikah thlun lohli ding ah ttuah vo kan nei asi” tiah Catholic Kohhran in in zirh asi. Cumi cu Suahlannak 23:21-22 ah tla Pathian in Israel pawl hnenah asim vekin kannih tla “amah cu nan upat pei ih a simmi thu cu ngai in nan thlun pei. Amah duhlo in nan ral sanlo pei, ziangahtile ka hmin in hna a ttuantu asi. Nan ralsan pang asile a lo ngaidam hrimhrimlo ding. A thu nan ngai ih ka simi hmuahhmuah nan tuah ahcun nan ral pawl cu ka lo do sak dingih a lo raltu hmuahhmuah cu ka ral ve ding” tiah in sim, in zirh asi. 

          Tuihni kan siarmi Tobit ih thuanthu ah tla kilkhawitu vancungmi in Tobias cu a kilkhawi ih bawmnak a pek asi. Ziangtinso a kilkhawi? A khualtlawnnak hmuah hmuah ah a kilkhawi asi. Lamzin lakih ttihnungza le harsatnak hmuahhmuah ihsin humhimnak a pek asi. Ziangtinso vancungmi in Tobias cu a bawm? Hmaisabik ah a khualtlawnnak ah a umpi asi; cun ngapi ngah theinak le a hnitkha hi ziangmi hrang ah a ttha tiah ttha tein a zirh asi; cuhlei ah Raquel ih fanu Sarah in a hlan ah pasal 7 a nei dah zo, an tthit awk zanah khawsia in a cuih a pasal pawl hi pakhat hnu pakhat a that sak thluh asi; cumi khawsia cu vancungmi Rafael in a hreng sak asi. Curuangah ttihphannak umlo tein Sarah cu a tthit thei asi. Cule Tobias in a nu le a pa hnenah a nupi hruai in him le dam tein a kir pi hai asi. Ngapi ih hnitkha thawn a pa Tobit ih mit kha a kuh hai asi.

          Curuangah u le nau pawl, vancungmi ih kilkhawimi kan si nak hi vun mang ringring in tthat tum ringring uhsi. Kan tummi vekin nung suak ringring uhsi, thlun suak ringring uhsi. Pathian ih duhdaan in nung suak ringring uhsi. In kilventu vancungmi pawl hi riahsiatter hlah uhsi. Cu ai ah an thusimmi pawl ngai uhsila lungawiter uhsi. 

          Nan zate parah Pa le Fapa le Thlarau Thianghlim in thluasuah lo pe ringring hram seh. Amen.