Covo le Tuanvo

Rev. Fr. Dominic Hnin ih Thuthangtha sim mi

Caantluang zarhruknak, Zarhpi ni (February 16, 2020)

Siarding: Sirach 15:16-21; Ps. 119:1-2, 3-5, 17-18, 33-34; 1Cor 2:6-10; Mt. 5:17-37.

Sirach (Ecclesiasticus): 15:16-21

Na duh a si le, thukham pawl na thlun thei; rinumzet ih nun ding cu na ti theinak sungah a um. Na hmai ah meisa le tidai (Pathian in) a lo ret sak; na duh sawnmi lamah na ban hei pharh aw; Milai in a hmaiah nunnak le thihnak a nei; a duhdeuhmi cu pek a si ding.

Bawipa ih fimnak cu a kau ih; anih cu cungcungbik le thil hmuh thluhtu a si. Amah ttihzah tu pawl ih parah a mit a um, milai ih cangvaihnak a hminsin thluh. Pathian theilo dingin zohman thu a pe lo ih, zo-ih hnen hmanah sual theinak a on lo.

• Tuisun hmaisabik ih kan siarmi Bible hi kan Laizo ttong ih kan neih hrihlo ruangah mi tampi hrang ahcun kan thei dah lo men ding. Curuangah tuisun hrangah kan ttong in ka vawn siar ta ding.
• Himi Bible catlang cun kannih minung pawl cu Pathian in duhhril theinak covo in pek thu a tar lang. Duhhril theinak kan neih vek in kan hril mi ih rahsuahmi parah ttuanvo kan lak a ttul ve.
• Vo - milai zocio in "VO" kan neih ih cui vo cu "covo" a si lo le "ttuanvo" a si thei. Asinan, covo le ttuanvo timi cu pakhat le pakhat a peh tlaih aw ringring. Covo na neih a si le cumi ih ruahsuahmi cu "tuanvo" na lak a ttul vek in "ttuanvo" an lo pek a si le cumi ih ruahsuahmi "covo" khal na nei ve ding. Himi cu thu um daan a si tlang pi.
• Tuisun kan siarmi Bible khalah 'duhhril theinak covo' kan nei ih cui kan hril mi ih vuirah cu 'tuanvo' kan lak a ttul. Mi tampi in "covo" kan duh nan ''tuanvo" lak kan tum lo ttheu ih a poi zet.
• Kan hmaiah 'nunnak' le 'thihnak' in ret sak ih cumi pahnih lak ihsin kan duhduh kan hril thei. Cui nunnak le thihnak cu "thukham thlun le thlunlo" parah a hngataw ti kan hmu. Nun na duh a si le thukham thlun aw la thih na duh a si le thukham kha na dung tun aw.

• Himi thu ah mi tampi in "tu cu zaangfahnak san a si, thukham thlun a ttul nawn lo'' an ti ttheu. Daan thlun kan ti tikah daan ih cafang thlun kha tthathnemnak a nei lo ih daan ih muril kha thei in thlun ding kha a si. Cumi kan theih thiam lo tikah "daan thlun a ttul lo" ti ih a ti awk ttheunak a si sawn.
• Tuisun kan siarmi Thuthangttha khalah Bawipa Jesuh in "Daan siatsuah dingah ka ra lo, kimter dingah ka ra sawn" a ti. Cu lawng duhtawk lo-in "daan ih a fatebik hman a lak in a hloral lo ding" a ti.
• Thukham cu ziang tluk in a thupi ti khal a rel bet: "thukham sungih a thupilobik pakhatte hman a thlunlo ih midang khal thlunlo ding in a zirh a si ahcun vancungram ah mi nautabik a si ding" a ti. Himi thukham cu a thupilo ti ih hnaset tun men a theih lo. Himi thukham pawl cu Pathian ih pekmi an si ruangah an zate in an thupi thluh. Pathian ih ttong fangkhat hman a lak in a ziamral lo ding ti ah Bawipa in a ti.
• Kan Bible cun "lei le van a hloral tiang" ti in a hmang. Bible sung hrekkhat ahcun "lei le van hloral" ti cu "san a cem le ni netabik caan" khi a khih hmuh ttheu. Asinan tuisun kan siarmi ahcun Prophet Isaiah ih a rak simsungmi lei thar le van thar (Is 65:17; 66:22) khi a khih hmuh sawn a si, ziang ah ti le a thusimmi a ngaitu pawl cu "nunnak thar" ih nung in a tar lang ruangah a si. Cutivek ih "thleng awknak" cu kan "Bawipa Jesuh ih thihnak le thawhsalnak" ah a ra thleng. Amah kan Bawipa cu thukham ih famkimnak a si vek in thukham a thlunlotu cu thawhsalnak nun thawn an milhawlo.

• Kan Bawipa ih Mosess hnen ihsin in rak pekmi thukham cu famkim sin dingah a silhkhah sak a si. Suahlannak (Exo) 20:13 le Daan Peksalnak (Deuh) 5:17 ahcun "mi na that lo pei" ti ah kan hmu. Cui thupek a pahbaltu cu phuba hlam a si ding (Exo 21:12).
• Bawipa cun mi thah lamlam cu sim lo, "a unau par ih thin heng" hman a duh loih thin heng tu cu "phuba hlam a si ding" a ti. "Thin hengnak" timi hi thupi tuk lo a bang nan himi thin hengnak ihsin thahawknak ah in thlengter. 
• Ttangttawm sualnak cu rel hrih hlah, nunau kha hahio mit thawi zoh hman kha sual a si zo a ti. Himi "hahionak" ihsin ttangtawm sualnak ah a thlengter.
• Curuangah thil tthalo - thahawknak, ttangttawm sualnak- a cangtertu a bulhrampi ihsin kian ding, cu a ci mit ter thluh ding a si sawn.
• Mai unau kha "mi aa" ti vek, mi "lungruh" ti vek ih va ti khal Bawipa cun a duhlo, hell meisa ih thlak tiang tuar tlak an si a ti. Hii sualnak pawl ih ttih an nun zia a lang ter.

• Himi zawn te ah "Hell meisa" timi hi malte rel ka duh. Mirang bible hrekhat ahcun "Gehenna" ti in a hmang. Gehenna timi cu Hebrew ttong ge-hinnom timi ihsin a ra ih "Hinnom fapa ih horkuam" ti-in siseh "Hinnom horkuam" ti khal in an ko. Cucu Jerusalem khuapi ih "ni tlaknak thlanglam" ih um hmunram, horkuam, pakhat a si ih hlanlai ah Moloch pathian - khuavang - an rak biaknak hmun si-in an mai sungsuakfa hman mei ur thawinak ah rak hmang (2 Siangpahrang 23:10; Jer 7:31; Joshua 18:16).
• Hitawk Gehenna hmun hi hnawm an rak hlonnak hmun khal a si ih cui hnawm cu meisa in an rak ur ruangah sunzan cat lo-in meisa a kang ringring. Cutiih meisa a kang ringring le milai khal nung cing in mei-ur thawinak ih an rak peknak hmun a si ruangah zocio ih ttih mi hmunram, thlen duhlonak hmunram a rak si.
• Sualnak nan tuah asile himi "hell meisa" ah nan thleng ding ti cu ''sualnak ih poizia, tumzia le Pathian ih a duhlo zia" a langter. Tuahhlah haiseh, ti in duhsak ruangah a si.

• Mirang pawl ih "Oath" an ti mi hi "Pathian hmin sal ih thukamnak tuah" khi a si. Kan lai Bible cun "thukamnak" ti men ih a um tikah a famkim lo deuh in ka ruat. Suahlannak 20:7; Daan Peksalnak 5:11; Puithiam Hnattuan 19:12 pawlah "Pathian ih hmin cu duhdah in sal hlah" ti a si. Pathian hmin sal ih thukamnak kan tuah tikah "Pathian ih hmin duhdah in sal" ah kan cang. Himi thukamnak in kan milai sinak - mi bum hmang kan sinak - a langter ih cui thukamnak ih tumtahmi cu "kanmah le kanmah kan dik tiah Pathian kha theihpitu ah kan hmang" a si.
• Curuangah "thukamnak' ttul lo-in a si cu a si vekin asilo cu asilo vekin, "dingfelnak" thawi nung aw.
• Nangmah ih na hrilmi na nunnak ah midang va puh hlah, Pathian khal puh hlah, nangmahte ttuanvo la men aw.