Pope le Buainak (Thuthangtha sim tu Rev. Fr. David Kap Cin Mang)

Pope le Buainak

Thuthangtha sim tu Rev. Fr. David Kap Cin Mang

October 26, 2020 - Nikhat ni

            RVA ihsin thuthangtha a rak ngaitu duhdawtmi nulepa ulenau pawl nanzaten nan umnak hmun cio ah Bawipaih umpi nak thawngin hnangam daihnak le pumsa thlarau thinlung harhdamnak in lo zel hram seh tiah thlaza cam phah in cibai ka run lo buk hai a si.

            Tuini Gospel kan siarmi Lk 13:10-17 sungah kan Bawipa in Sabbath ni ah kum 18 sung Satan ih a temhrenmi nunau pakhat a dam ter nak thu kan thei. Himi thil a cangnak ni le a hmun kan zoh tik ah thil umtu daan khal kan mitthlam ah a cuang ol ko.

           Sabbath ni a si ih cumi ni ah kan Bawipa cu Sinakok ah thu a zirh ti a si. Khai san lai ih sinakok cu ziangti’n an hmang ti a si le, Jew miphun pawl in an Puithiam pawl ih thawinak an tuah theunak Jerusalem biakinn pi ih feh ringring a ol lo tikah anmaih khua le veng tete ah tonkhawm awknak inn an sak ih cuih inn ahcun thlacam dingah siseh, Pathian thu ngai ding le zir dingah siseh, an pumkhawm theu. Ahleice in, Sabbath ni ah cuih inn ah Pathian biak khawmnak an nei theu. Cuih pumkhawmnak dingih an sak mi inn cu sinakok ti’n an ko.

            Tuini kan siar mi Gospel sung khal ah kan Bawipa hi Sabbath ni ah sinakok ah feh in thu a zirh rero mi a si. A thuzirh mi mipi ih an theihnak dingah khualak ah a suk a so vak rero ih tlangau rero tul lo’n sinakok ih Sabbath ni ih an tonawk khawm lai ih caan tha a laak ding hi a kaih zet mi thil khal a si.

           Asinain, tui tum ih thilcang mi ih maksaknak cu cuih sinakok ih tonkhawmnak ah kum 18 sung rori Satan ih temhrennak tuartu mina nunau khal a ra tel ve ti a si. Kan Bawipa in mina dang a dam ter thu a thei ih sinakok ah thu a zirh ti khal a theih ruangah i dam ter ve ding timi ruahsannak thawn a ra tel ve a si maw, a silo le, Pathian tihzah taktak le duhdawt taktak tu a si ruangah Sabbath ni ih Pathian biak dingin sinakok a ra pan mi sawn a si ti cu kan Bible cun in sim fiang lo. Ziangti zawngih kan zoh khal le zumtu pakhat a si ruangah sinakok ih ra a si ti cu a fiang. A vanthat nak ah a tuarnak a theih sak ih damter a duh tu kan Bawipa thawn an tong aw ngah.

            Zumnak thawn Pathian hnen a pan taktak tu cu kut lawngin Pathian in kir ter a siang dah lo. Kan dam lo caan hman ah tho thei lo khop ih na kan si lo ah cun Biakinn feh ih Pathian hnen pan dingah hi nunau nu in in zirh a si. Kan Bawipa in mina a dam ter tikah mina a va pan ih a dam ter mi hnak in amah hnen zumnak thawn an pan ruangih a dam ter mi hlir deuh thaw an si.

           Atu ah nang le kei teh ziang kan tul? Kan tul mi a um ahcun a hnen pan tento ding nuar hlah uhsi. Kan dam lemlo hman ah biakinn thleng thei dinhmun kan si ahcun biakinn ah amah pan in a thluasuah lak tum uhsi. Kanmah le mah kan zangfah awk tuk ruangih biakinn feh khal zuam hnai lo ih kan um pang ahcun kan Bawipaih zangfahnak thawn kan pial aw ngah pang ding. Mahlemah zangfah aw tuk pawl in kan Bawipaih zangfahnak hmuh le co ngah a har.

            A pahnihnak ih ruah khawm ka duh mi cu kan Bawipa in Sabbath ni ih nunau nu a dam ter ruangah sinakok kiltu upa pakhat a thinheng ti a si. Hmun dangah cun kan Bawipaih thiltha tuahmi parih thinheng pawl kha farasi le daanthiam pawl le puithiam upa pawl an si theu. Asinain, tuini kan siarmi sungah cun cupawl an umlo ih sinakok kiltu lawng a um. Himi in sinakok ih caanhmannak ah puithiam le daanthiam dangdang pawl an tel tengteng a tul lo timi khal a lang ter. Farasi le upa dang pawl an um lo nan kan Bawipa cu raltu a nei thotho. Cuih raltu cu sinakok kiltu upa pakhat a si. Curuangah kan Bawipa cun thil tha lawnglawng a tuah nan upa pawl cun mawhthluk ding lawng an hawl thotho. Tuini kan siarmi sungih nunau nu a dam ter daan kan zoh tikah a kut ih mina dai khal a si lo ih Sabbath daan a pahbal lo lawlaw. Asinain , sinakok kiltu cun mina lam sawn kha zarhkhat sungah ni 6 hnatuancaan nan nei ih cuih caan sungah damnak ngah dingin ra pan uh a ti lamlam. Cutikah, kan Bawipa cun a diklo tuk le a tayalo tuk mi thil a hmuh tikah um thei lo in “Mi titer aw pawl, zokhal si uhla Sabbath ni ah nan caw le nan laak pawl an hri nan phoih ih tidai innak ah nan fehpi ciar a si. Atu hitawk ah hin Abraham tesinfa Satan in kum hleiriat sung temhrennak tuartu hi a temhrennak ihsin Sabbath ni ah luat ter a mawi lo maw ti’n mina lam tangin a rak mawhthluk.

            Kan Bawipaih san lai le tulai san kan vun thlir tikah thil umtudaan hi a bangrep zik te. Farasi le daanthiam pawl vekin daan lawnglawng kutkaih ah hmangin minauta pawl hmuhsuamtu le ziangih rel lo tu hruaitu pawl siseh, mifarah zonzai pawl ih harnak ziang rel lo ih maih hlawknak lawng ruat ih hnatuantu siipuazi tamatampi an rak um laifangah Pope Francis in minauta pawl zangfah lainatnak thawn a cangvaih tikah mawhthluknak tampi a tuar ve. A poinak bik pakhat cu khat lei lamah minauta pawl hrangih tang vekvek in biaknak daan pawl hrial tahrat ih tisa duh zawng hlir ih nuntukhawsak duhtu liberal tama pawl in anmaih hlawknak dingah minauta pawl ih covo hmin sal ih an rak cangvaih ciamco mi hi a si. Curuangah tulai san ih Pope tuantu pawl cu liberal pawl le conservative pawl karlak ah an tarhaak ih an hrangah cangvaih har tak pakhat a si. Himi ruangah Pope Benedict XVI khal cu a damlo thawn hivek karlak ih hnatuan thei ding a zumawk lo ruangih a colhnak san a si.

            Tuisan ih Pope tuantu pawl cu Jesuh Khrih san lai hnak in buaibainakan tong tam ngaingai. Biaknak lam daan vun simrel tam khal a sile liberal pawl ih mawhthluknak an tong ih minauta lam hrang ruat ih vun tongsuak khal le conservative lam ihsin mawhthluknak an tong thotho. Ziangtivek a si khal le tuih kan Pope Francis cu minauta pawl lam tang hlir in a cangvai deuh thaw ti theih a si. Tuitum ih “Francesco” timi title thawn amaih cangvaihnak zaihmi video sungih nulenu palepa umtlangnak thu thawn pehpar ih a simmi thu khal ah an thanau sianglo zawngih a simmi a si thu kan hmu thei. Himi thu ah leilungpi cu a hnin durdo thei kan ti le a sual lo ding. khat lei lam ah tisa duhnak lam zawngih feh a duhtu pawl in an lungkim pi zet ih anmaih duh zawng hlir in an mer ih thuthang khal ah an rak suah cih; khat lei lam ah biaknak lam zawngih mawhthluk tu khal an tam zet. Kanmah Catholic zumtu pawl lak hmanah thinlung a vaivuan tu kan tam zet ding ti’n zum a um.

            Keimaih hmuhdaan run rel sehla, kan Pope pa in hiti vek a tong hi minauta pawl, ahleice in, mizapi ih hnon a tuartu pawl hnen ah pastoral care kan timi tuukhal ih zawnruahnak le ngaihvennak a langter duh ruangih a tongmi a si ti’n ka ruat. Pawlpi ih zirhnak ahcun nulenu palepa umtlang ding cu ziang tik hman ah khuan pek theih a si lo. Asinain, atu ah a umtlang zo mi tampi an um ih nupi pasal dang neih sal ruangih Sacrament ngah thei nawn lo pawl khal Pawlpi in a ngaihven thotho vek in annih khal ngaihven an si timi a langter duhmi bik a si ti’n khal ka hmu. Cuihleiah, Pope Francis hi mifarah nauta pawl thleidannak le hmuhsuamnak a tamnak Latin America ihsin rami a si tikah amaih hmuhton mi ruangih minauta lam zawng hlir ih a tannak khal a si koding. Pawlpi zirhnak thawn a kaihlo mi Liberation Theology timi rak ngan thok tu Siangbawi pakhat Leonardo Boff khal hi Latin America ihsin rami a si thotho. Curuangah minauta lam hrangih tan duhnak hin an thisen le an thinlung ruahnak a silhkhah tuk ti cu a fiang.

            Ziangtivek a si khal le Catholic zumtu pawl thazang ka lo pek duh mi cu tui tum ih Pope Francis ih tongmi hi amah te’n a palung ih tongmi a si ruangah zumtu pawl ih thlun tengteng dingih sim mi a si lo.Magisterium hmin in a tongsuak mi khal a si lo ruangah Pawlpi zirhnak khal a si lo. Hi thubuai thawn pehpar in Pope khal in zianghman simfiangnak a nei cuang hrih lo. Tui tum ih thubuai hi Moral timi cin le daan thawn siseh, Faith kan timi kan zumnak thawn siseh a hnihhnawi mi a si ruangah Catholic zumtu pawl ih thlun tengteng ding a si dingah cun ex cathedra timi Catholic Pawlpi ih lubik a sinak ih thuneihnak hmangin Catholic zumtu pawl hmuahhmuah ih thlun dingah thusuahnak a neih ta a tul. Curuangah kan Pope pa in amaih ruahnak vek lawngin si loin Pathian duh zawngih in hruai suak thei ringring nak dingah khal a hrangah thlacam sak ringring uh si.