Ruahnak Thathum (sim tu Rev. Fr. Polycarp Thawngte) November 15, 2020.

Ruahnak Thathum ( Zarhkel (33) nak Zarhpi-A)

Thuthangtha sim tu Rev. Fr. Polycarp Thawngte

          Tuini kan siarmi Cathianghlim khaikhawm in “Ruahnak Thathum” timi thuthang tar in tulai ih kan ruahnak in luah zetmi thu ruah khawm tlang ka duh.  Ruahnak ti tikah kan zumnak thawn pehpar ih kan ruahdaan ka rel duhmi a si ih, zumnak thu ti tik khalah kan ruahdaan hin tampi hmun a la.  Zumnak thu cu bangaw hman sehla kan ruahdaan a dang aw thei ruangah ruahdaan hlawm aw ih ruahnak thathum kan hlawkpi cio theinak ding ka ruahsan mi a si.  Cathianghlim 1nk siarmi Thufim bung 31 sungah Nupi Thathum thu kan thei ih Thuthangtha Mt 25:14-30 sungah sal thathum le sal sirsual thu kan thei; vei-2 nak kan siarmi (I The 5: 1-6) sungah cun ‘Ani le a caan thu ah mi in daihnak le himnak a um an ti laifangah rinlopi’n siatralnak cu a ra thleng ding’ ti pawl kan thei; a dangte’n in siarsak ih kan siar nawn lo mai ding.  

          Kan zumnak thawn pehpar in kan dung reilo te le atu khal ih thuleng pawl, buaiculcinak pawl parah ruah khawm tlang ka duh.  1nk ah Pope Francis ih thurelmi “Same-sex civil union” timi ‘neih bangaw umtlang’ theinak thu; himi hi Kawlram Bishop Pawlkom CBCM khalin simfiangnak thu an suah zo ih hmun dangdang khalin simfiang rero zo mi a si. Cui lailakah Leilungpi cemnak, caan netnak a nai zo, Khristian hruaitu luubik hman in Satan hnatuan a thok e, cu e, kha e, tivek thusimtu tla an um bet rero lai thotho.  Mai ruahdaan cio an rel mi a si, cumi lakih thin har ih tel ding kan si lo timi hi rel ka duh.  Pope Bawipa ih a simmi hi zumnak daan sungih thun tummi a silo ih Khristian zirhnak in cun neih bangaw kutsihnak a lungkimpi ding khal ruahban a si hrimhrim lo. Kanmai nunnak cio ah borhhlawh/sualnak ih kan ruahmi hin in siatsuah lo dingah kan ralrin ding sawn a thupi.

          Minung daan in mah le mah cu zaangfah aw in kan dimdawih aw theu nan, midang parah cun zaangfahnak tello in thu then kan tum theu. Asinan, Pope Bawipa in hivek thu a rel lailak ah kanmai sungah cun hitivek um hlah seh timi a duhzia hi tui November ni-10 niah fiang sinsin in kan hmu thei.  Cucu ziang a si tile, nikum ih Cardinal dinhmun ihsi suah/colh termi (kum-90 mi) American Cardinal McCarrick thuhla cipciar cu mipi ih siar theih dingin cahmai 400 lenglo cabu suah asi. Himi ex-cardinal ih thuhla hramthok hi neih bangaw sualpinak thu lamin a rak si. Pope Bawipai rel duhmi, neihbangaw umtlang theinak rampi daan cu American ah cun tuah a si zo vekin Siangbawi-1 hnenah a hmuhdaan ka sut dah ih tahthimnak thawn i sim fiang mi ron lo hlawm ta ka duh. “Rualpi thabik timi na nei maw i ti ih, nei ko e ka ti; mipa maw nunau i ti ih mipa male a; cuih na rualpi pa silo in a dang 1 sawn kha na rualpi thabik siseh tin lo thleng sak sehla na pom thei kem; a cang theimi teh a si maw?  Ziangvek dinhmun ah an um timi kan theihlo mi thu va then/ lai va rel sak ding hi a har zet e; mah duhdawt le theithiam biktu thawi um tlang ding kham hi a cang thei maw” i ti dah.  Curuangah kan kiang le kap ah neih bangaw duh aw tivek an um pang le zaangfahnak nun neih sawn kan tulmi a si. Ziangahtile an neihmi zoh in cun “tabawa sanhcin” kan ti men ding nan, an neinak silo’n an sinak taktak “tabawa” thotho hi ziangvek a si pei ti hi ruah ban ve lo mi a si.  Tuini Thuthangtha sungih suitangka 5000 ngahtu hi Pope Bawipa dinhmun ah ret sehla anih cun cuih 5000 thawih milin amiat/hlawknak ngah thei dingin khua a khaanmi a si le kanninh 1000 ngahmi in 1000 thawi milhaw in amiat kan hawl ve sawn a tul.  

          2 nak ih rel ka duhmi cu Abortion timi nauthah/nauthlak thu; himi khal le a hleice in tulai American boruak ih Khristian pawl ih mawhphurh zetmi a si.  Vote pek hlan ihsin Kawlram lam in siseh, American ih zumtu tampi khal in siseh, nauthlak/nauthah le neih bangaw umtlangnak pompi tu cu zumtu cun vote peklo ding tivek pawl an au hnuaihni nan vote tlingtu hi a cumi fehpitu Democratic Party lam an si phot.  Thuhla buai rero lai va si hmansehla US Bishop pawl in president-elect Biden cu lomnak/hmuahnak an tuah ti thu kha Falam RVA in in than, cun Pope pa khal in lungawipinak a sim zo ti si bet.  Cumi karlak ah kannih tla, ziangtin saw nauthat tla hi sual a si nawnlo maw tivek tiang ruat in thinhar ih buai kan um men ding.  Pawlpi zirhnak in nauthat/nauthlak lawng silo in nau/fa khamnak, sii le thilri phunkim khal a thalo/ sualnak a si tiih in zirhmi a si.  Himi a thlengaw ti khal a umlo.  Kan simzo vekin kanmah in kan tuah lo ding hi kan hmabak mi a si.  Zesuh in lungto ih den that dingih ahnen an rak hruaimi misualnu kha ‘na sual lo’ ti lo’n ‘sual nawn hlah’ ti sawn in nunsimnak thawn a ngai/run dam; thu a rak then lo.  Nauthat cu laithat a si ti’h sualtuk ih kan rak zirh laiah Siangbawi hman in mai sualnak thup tumih natthat ter tla a um.  Cun innsang tin-ah nau khammi tla kan tamtuk thotho; kemai ruahdaan tlaih cun nunau-1 in a san sung ningzah ding thinphan tuk ruangih nau a thah hnakin mah nuam duh men ih nau phit/kham rero hi a sual sawn pei maw ka ti theu.  Nauphit pawl kan zoh tikah cawm thei lo ding khop ih mi farah ngaingai khal an um tuk lo tluk a si.  Kan farah va si hman sehla Bawipa in fa le thluasuah in pekmi cu a cawmnak thluasuah in pe ve ding timi zumnak neilo pawl si sawn ding tin ka ruat.  Kan dungah ka rualpa in ‘minung kan tamtuk cun, umnak kan daih awk lo tla phan um lo maw, tu hman hmun hrekkhat ah cun minung kan pit tuk zo si’ i tiih ‘lamlam ah, phang duh hlah; kan kilhim aw ciamco na hmanin Covid-19 in tamtuk in that zo hi; hi hnakih natnak maksak pawl hman a suak leh thei lai’ ka ti tikah singai maw i ti sapbai.

          Ramuk-thu lam rel duh mi si lo’n US Democratic pawlih liberal tukih fehdaan le Republican pawlih conservative tukih fehdaan vek pawl hi a laifang ziin zawhih remtu ding Pawlpi zirhnak sawn a si.  Political Party le biaknak, ruah daan bangawk lo hi in then thek tu ding si hram hlah seh.  Khristian/Pawlpi zirhnak hi a hramthok ihsi kan zoh le “Virtue stands in the middle” ti bangin a laizin zawh in thuthennak a tuah theumi kan hmu thei ding.  Kei tla cun a depde tuk ka rak ti dah hngehngi.  Tahthimnak ah, ‘Zesuh cu Pathian a silo, milai taktak a si’ ti le ‘Milai sinak le Pathian sinak a hrek veve a neimi a si’ tivek ih thu buai lak ah Pawlpi cun ‘Pathian sinak zatek kim, minung sinak zatek kimin a nei’ tin in zirh; cuvek thotho in ‘zumnak lawngin rundamnak ngah theih a si, tuahnak a thupi lo’ tile ‘tuahnak in rundamnak kan co dingmi a si, mi thianghlimlo le misual pawl cu kohhran sungtel si thei lo’ tivek thubuai lakah Pawlpi cun ‘zumnak le tuahnak cu then theihlo ih thupi veve mi an si; tuahnak tello zumnak cu zumnak thi a si’ tin in zirh lala.  Curuangah kan zumnak thawn pehpar in nitin kan nunah ruahnak thathum kan nei thei cionak dingin ziangkim tithei Pathian, Pa le Fapa le, Thiangthlarau in kan zate parah thluasuah in pe hram seh.