Santhar Lantak Puai le Santhar Judas Iskariot

Rev. Fr. Pius Kei Lian Cung ih thuthangtha sim mi (Apil 8, 2020 - Nithum ni)

Siarding: Is 50:4-9/ Mt 26:14-25

Pa le Fapa le Thiang Thlarau hmin in, Amen.                                

Nunnak, damnak in petu Kan Pathian ahmin ka thangthat. 

             Holy Week ti mi Zarhthianghlim sungah kan um ih kan tongkam, kan nuncan, kan ruahnak le kan thlarau khal a thianghlim sinsin ko ding tiin ruahsannak tumpi ka nei. Tuisun ih kan siar mi Mt 26:14-25 sungah Judah Iskariot nih Jesuh a zuar thu le Lantak Puai an tuah thu pawl kan hmu. Himi Bible siarnak sung in “ziangtin kan thianghlim thei pei tile, ziang tin thianghlimlo kan cang thei”  timi thu pahnih hi kan ruahkhawm dingah ka duh. Thianhlimnak a um ih thianhlimlonak khal a um. Cucu “Santhar Lantak puai le Santhar Judas Iskariot” an si.                                                                                 

1. Thianhlimnak “Santhar Lantak Puai”                                         

             A hmaisa bik le a thupibik ah, Minung lam ih thianghlim sinsin ding ih kan zuamawk rero hnak in Bawipa Jesuh ih in ngaidam le a thisen ih in kholhfai ruang ah mithiang kan si  tihi fek ten zum usih. Farasi pawl, biaknak daan thiam upa pawl le Jadah misenpi khal in mithiang sinsin si thei ding in helehnik tin daan an rak thlun. Daan tampi thlunthei kha mithiang deuh, malte lawng thlun thei pawl kha thiang lo deuh tin an ruat awaw. Minung ih ruahnak ah cun thuhman asi ko. Daan thlunthei deuh cu mifel mitha tiah kan lawm theu ih daan pahbal theutu pawl cu misual, mitha lo kan ti theu. Jesuh khal Sabath daan a thlunlo an rak ti ruangah a par ih an huatnak a san vivo nak asi. Jesuh Chrih ih duhmi thianhlimnak taktak cu kan mai zuamnak ih kan ngahmi silo in Amaih in tuarsak mi le in tuahsak mi pawl ruangih kan comi thianhlimnak a sisawn. Jesuh ih zonzaih a tuarnak, a thihnak nak le a thawhsalnak thawngin mithiang ah kan cang. Himi thu pathum kom cu: Paschal Mystery kan ti ih, Paska thuthuk culole Lantak thuthuk kan ti. 

             Pathian ih miphunthiang Israel pawl in Pathian an biaktik ah puai a phunphun an rak nei. Cumipawl lakih a thupibik puaicu Lantak puai a si. Suahlannak 12:7-8 ah A thisen hrek khat cu an lak pei ih  a cuih sa an einak ding inn sangka tunrel le sangka tlunah an hnih pei. Zan ah a cuih sa cu meisa ah an em pei ih thilnu tel lo sang le anfangkha thawn an ei pei” ti asi. Tuu thisen an saangka thuamih an hnihnak thawngin thihnak in an luat ih a sa an einak thawng in thazaang an ngah, an tlansuak thei. Tuu thisen ruang ih zankhat thihnak an luat mi kha tuusa an ei nak in an nunnak kha nitin a pehzom vivo. Pathian ih fial mi cu tuu thisen kha sangka thuamih thuh ding le a sa ei ding a si. Tesin fanau san tiang tuah sin vivo ding in Pathian in a rak fial. Jesuh khal Lantak puai hi kumtinte a teltheu mi puai asi. Lantak puai can ngelcel ih  Jesuh thahnak a tuarnak cun sanhlun lantak puai cu a cemter ih santhar lantak puai hram a thok a si. Judah miphun a sinak ih a tluntheu mi lantak puai cu netabik a tuah ih, Israel thar asi mi a mai thisen ih a tlen mi zumtu Christian kan hrangah Lantak puai a thar in tuah sak. 

             Jesuh ih in pek mi santhar Lantak puaiah cun Jesuh cu kan tuufa no a siih a thisen in luatnak in pek, kan nunnak hrangah a mai Sa khal in ei ter a si. Jesuh in a thisen in in kholhfai ih thianhlimnak in pek. Thianhlimnak kan co ngah ruangah a mai pumsa ei theinak a khuan in pek. Thukam hlun ih Lantak puai cu Jesuh ah a cem ih, Thukam thar ih Lantak puai cu Jesuh in a thok. Thukam hlunih Lantak pauiah Tuu thisen le tuusa ei a kop aw ih Thukamthar Lantak khal ah Jesuh ih thisen luannak, a thihnak le a sa einak a teltheh a si. Curuangah Lantak puai, Paska puai cu zumtu christian kan hrangah a thupibik Pathian biaknak puai a si. Zarhpi ni ih kan khawm theu mi khal Jesuh ih thawhsal nak ni sunlawihnak a siih Lantak thuthuk, a harnak a thih nak, a thawhsaknak pawl cu tthen theihlo in a kom aw ringring. Curuangah rundam kan si timen ih nuamzet ringzetih hlasak men lawng a tawk hrimhrim lo. A mah biak ding daan in zirhtu le in fial tu Pathian a si. Kan thianhlimnak ding le kan nunnak ding hrang ah kanmai tuanmi le dil mi a um lo ih, Pathian sawn in tuu fano Jesuh in pek, in remruah sak sawn a si.  Kan thianhlimnak le kan nunnak a simi Jesuh pekmi a thisen le a pumsa ah Pathian kan biaknak a sangbik langter usih. Jesuh pek mi Santhar Lantak puai (Missa thawinak) ah zumnak, duhdawtnak, ruahsannak, kan ziangkim hlan u si. 

2. Thianhlimlonak “Santhar Judah Iskariot”

            Judah Iskariot tongfang hi tulai kansan ih biaknak hnatuan pawl le Christian zumtu mipi pawl hrangah ralrin ttul zet, thupi pakhat a si. Cucu “Nan hnenah Jesuh ka lo pek  asile ziangso in pek ding” ti a si. Midang hnenih Jesuh va thlenpi ruangih hlawhman la pawl ralringuh, Santhar Judah Iskariot pawl. Jesuh thuthangtha sim ruang le Biaknak lam i hnatuan ruangih milian vivo pawl le neinung vivo pawl santhar Judah Isakariot. Pathian nih Jesuh in pek can ah man in dil lo, laksawng in in pek. Cumi theicing in ziangruangahsaw Kannih hmuah midang hnen ih Jesuh kan va pek canah hlawh man, lakkha le laksawng, a hlu kan dil thiam!!! Pathian hna tuan ruangle thuthangtha sim ruangih milian le neihnung thangso vivo pawl ralring usih. Jesuh dungtlun ruang ih milian sin pakhat a um. Cucu Judah Isakariaot. Phaisa kiltu a si ih a duham sinsin. Jesuh kethuhnak hriakthiang khal zuar sehla tangka tampi man asinan ti sawntu, tangka sawm thum ngah duh ah Jesuh a zuar mai. Phaisa ruat tenteng baangih Jesuh dungthlun cu thil poimawh pittawp rori a si. Jesuh tongmi “A Nui pumsungih sin rak suak lo sehla a tha sawn” a ti mi lakah biaknak hnatuan tu mitampi kan tel dinghi phan a va um, riahsiaza si. Mt 6:24 ‘Pathian le tangka na rian tlang thei lo’ timi hin ralrinnak in pe ringring hramseh. 

            Zumtu khrifa pawl khal ralring usi. A hlu khawngphah ih Pathian thusim tawivak rero hi leitlun ramkip an thleng. Hlawhman pekih Thuthangtha simtu kan kawh rero tla hi ralring tei ruahthat  a cu thlang so khaw. “Jesuh ka lo pek le ziang in pe ding” tiin Judah Iskariot nih a sut tik ah tangka sawmthum a pek lohli tu pawl kha zoso an si? Jesuh thattu ih hmaithibik tu, hruaitu upa pawl an si kha. Pathianthu a karhzainak dingah ka phaisa le ka neihmi ka hlu, ka hmang, kan ti nan, kan bawmh, kan pek mipa hi Santhar Judah a siah cun a mah thawi ttangkhat kan sithotho ko lo maw, Jesuh thihnak lamzin sial tlangtu kan sithotho. Mt 27:5 ah “Judah in tangka sawmthum cu Biakinn sungah a hlon ta ih a suak” tin kan hmu. Cesar siangpahrang, ramuktu le mihmin thang zuk cuang, leitlun paisa cu biakinn sung ah kan thlenpi theu. A sinan kan paisa hnakin Pathian ih a duh sawnmi cu a Mai hmuihmel cuang,  kan ruang pumpi biakinn kan thlen ding le Amaih hnen ih kan hlanawk dinghi a si. Can tha kan neih lai ih khawm zaangzel pawl hi tutivek tikcu thatlo ruangih kan khawm thei lonak hin Biakinn ngainatnak le thlarau lam thangharhnak in zirh hramseh tihi saduhthah  a um zet. Thiangthlarau biakinn a si mi kan ruangpum ah hin Judas ih rak hlon mi tangka tla tampi kan khawl ngah rero pang kei. Judas cun ol tei sum luh a duh.  Fir le thupruk hmang asi ti khal Jn 12:6 ah, kan hmu. Phaisa hmuhnak ding si cun mibum le thuphan per khal poisa lo krifa kan tam vivo. Milian si ding cun thu hmanlo zawng khal poi ti lo, Sumpai cazin ih fel lo, eihmuar le hrawhhrawl ih neihnung le nunnomh hawl krifa kan karhzai. Jesuh thawi hla aw sinsin  santhar Judas Isakariot pawl. Thianhlimlo sinsin nak asi.   Leitlun kan nun sungah paisa cu kan ttul cio ko.  Jesuh le a dungthlun tu pawl khal in paisa an tul ve. Curuangah sum bawm le tangka kiltu an nei. Kan tangka neih mi le kan hmandan hi Jesuh thawi in hla tertu sipang hram hlah seh.

Santhar Judah Isakariot silo ding in, le Santhar Lantakpuai sawnah lungawinak, hnangamnak, thianhlimnak le nunnak co dingah, Bawipa Pathian in thluasuah malsawm in pe hram seh. Amen.