Tuufa ih nupi tthitnak ah sawm asimi pawl cu mithluasuah ansi (sim tu Rev. Fr. Joseph)

Tuufa ih nupi tthitnak ah sawm asimi pawl cu mithluasuah ansi

Thuthangtha sim tu Rev. Fr. Joseph Ro Nei Thang

November 26, 2020.

Siarding: Thuphuan 18:1-2, 21-23 le 19:1-3, 9; Ps 100:1-2, 3, 4, 5; Luka 21:20-28

          Duhdawt zetmi nu le pa, u le nau pawl, “kan Bawipa Jesuh Khrih ih zaangfahnak veel, Pa Pathian ih duhdawtnak le Thlarau Thianghlim ih pumkhat sinak pawl cu nangmah thawn um hram seh” tiah cibai ka run lo buk. Tuihni cu 2020, November ni 26, Tlawngkai nili ni asi. Tlawngkai nilini asi vekin Bishop pawl le puithiam pawl hrangah thla kan cam sak cio pei, ziangahtile Bawipa Jesuh in Thianghlim Tlawngkai nili zaanah a tirhthlah 12 hi puithiam cannak Ordination a pek ruangah asi. Tuihni ih kan siar tlang dingmi Pathian ih ttongkam pawl tla cu Thuphuan 18:1-2, 21-23 le 19:1-3, 9 tiang pawl tla ansi pei. Ps 100:1-2, 3, 4, 5 tiang asi pei ih A sawn ahcun “Tuufa ih nupi tthitnak ah sawm asimi pawl cu mithluasuah ansi” tiah asi pei. Thuthang ttha sung ihsin cun Luka 21:20-28 tiang tla ansi pei. Tuihni kan ruah khawm dingmi cu “Tuufa ih nupi tthitnak ah sawm asimi pawl cu mithluasuah ansi” timi asi pei.

          Tuihni kan siarmi Bible a voikhatnak ah Babylon khualipi a siatnak thu kan hmu asi. Pathian in Babylon khualipi cu nasa zetin a cawisang dah nain khawsia le thlarau borhbah in a luah ih a sungah fihnungza le mitkemza pawl an um, nunau tthalo pawl an um ruangah a tluk sannak asi. Babylon khualipi cu siatsuah tuar menlo silo in tifinriat sungah hlon a tuar ding asiih zohman in hmu sal asi nawnlo ding, a dai ttheptthep thlang ding asi, thawmvang cu Babylon khualipi ah thang nawnloin vancung khualipi ah asi sawnah a thang ding asi tiah tuihni kan siarmi Bible ah kan hmu thei asi. 

          Luka ih thuthang ttha sung ihsin kan siarmi ahcun Jerusalem khualipi siatsuah ding thu le leilungpi a cemnak hrangih khihhmuhnak pawl kan hmu. Harsatnak le beidong vansanglamnak pawl an ra thleng ding. Naupai nupi pawl le hnawifop naute a neimi nupi pawl cu an buai tuk ding asi. Mangbangza pampi le mangttam nak pawlin rampi le ram sungih ummi pawl an hrem hai ding. Raldonak an um ding tiah kan hmu. Rome siangpahrang Nero ih thupeknak thawngin Rome ralbawi Titus hohatnak thawn Jerusalem khualipi le Jerusalem biakinnpi cu AD 70 April thla ni 14 ihsin ral an do, khawpi an siatsuah ih September thla ni 8 tiang a rei dah asi. Historian Josephus in “himi raldonak ah Jew miphun pawl ting 11 lenglo an thi asi” tiah hmatdan a ttin. Bawipa Jesuh in a siatnak ding thu cu a sim cia rengreng asi.

           Bawipa Jesuh in a siat ral theimi hi leitlun khualipi pawl le biakinn pawl hnakin a siat theilomi kan umnak taktak asimi hmun le ram kha duh sawn ding, uusaapek sawn dingah in zirh asi. Rundamnak kan ngahnak hi a thupibik asi.Rundamnak kan ngah theinak dingah a ttulmi pawl cu

• Jesuh Khrih kan zum a ttul asi. Kan zumnak a thupi zia, zumnak kan tlaihsan a ttul zia pawl Cathianghlim ni a tampi in rak sim asi. Jesuh in “Pathian ih duhnak tuah timi cu a thlahmi a Fapa zum hi asi” tiah John 6:29 ah in run zirh. Jn 3:14-15 ah Jesuh in Nicodemus hnenah “Moses in nelrawl ah fung parih darrul a thlai bangin Mifapa khal thlai asi ve ding. Amah a zumtu hmuahhmuah cu kumkhua nunnak an ngah ding asi” tiah a ti. Rundamnak kan ngah theinak dingah zumnak cu a hrampibik ah a cang asi.
• Baptism thawngin rundamnak kan ngah thei asi. Mk 16:16 “zokhal sisehla zumnak a nei-ih baptism a ngahtu cu rundam asi ding” tiah Bawi Jesuh nih in zirh asi. Baptism ruangah kan tuahmi sualnak pawl siseh, Adam le Eve te ih in tantami sual hrampi siseh in thlah sak thluh, in tlengfai sak thluh asi. Baptism thawngin sual hrampi ruangih hloter dahmi Pathian ih nunnak timi (sanctifying grace) cu in ngah sak sal asi. Kum upa pawl baptism ngah ding kan si ahcun baptism ngah hlanah kan sualnak pawl parah sirnak kan nei a ttul asi. Baptism kan ngahnak thawngin Thiang Thlarau ih biakinnpi ah kan cang, rundammi fa le pawlah kan cang, cun Jesuh Khrih ih ruangpumpi ah tla kan cang asi. Cun Baptism kan ngahnak cu thlarau lamah hrin thar kan ngahnak tla a rak si ve asi. Jesuh in Nicodemus hnenah “zokhal hrinsal asilomi cu Pathian uknak an co theilo ding” tiah John 3:3 ah a ti asi. Hrin sal kan ti tikah “ti le Thlarau in hrin sal” ti duhnak asi tiah John 3:5 ah a sim fiang bet asi. Baptism kan ngahnak thawngin sacrament dang pawl tla kan sang thei asi. 
• Bawipa ih thi le sa kan sannak thawngin rundamnak kan ngah thei asi. Baptism kan ngahnak ruangah sualnak thawn kan thleingfai ih sualnak kan neilo. Sualnak a neilotu pawlin Bawipa ih Thi le Sa cohlang theinak khuan asi. Bawipa ih Thi le Sa kan sang lo ahcun rundamnak kan ngah thei lo ih kan sang ahcun kan thlarau in nunnak a nei ding asi. John 6:51, 53 ah Jesuh in “Keimah cu vancung ihsin a rungttummi sang nung ka si. Hi sang a eitu hmuahhmuah cu kumkhua in an nung ding. Milai Fapa ih taksa nan ei lo ih a thisen tla nan in lo ahcun nan sungah nunnak nan nei lo ding” tiah a ti. Bawipa ih Thi le Sa kan sannak cu vancung rawl kan einak asi. Thuphuan 3:17 “Nehtu pawl cu thuhmi Manna sang tthenkhat ka pe ding. Cuih tlunah lungrang pakhat fingfing ka pe dingih cuih lungrang par ahcun a cotu lawng ih thei theihmi an hmin thar nganin a um fingfing ding asi” tiah ati. Bawipa ih Thi le Sa zawhnak cu vancung mopuai zawhnak asi. Cun Bawipa ih Thi le Sa zawhnak cu Tuufa ih nupi tthihnak ih puai zawh hi asi. Cumi hmun ih sawmnak a ngahtu pawl cu mithluasuak ansi. 
• Tuufa ih nupi tthihnak ah sawmnak kan ngah ko nain mopuan kha thiangfai te in hruk kan ttul asi. Mopa a ra ih mopuan kan hruk lo ahcun hacang rialnak le ttahnak a umnak hmun ah in dawi suak leh ding asi. 
• Kan mopuan asimi sanctifying grace cu sualnak kan tuah tin tein kan lo ter ttheu asi. Curuangah sualsirnak, sual phuannak le sual thlahnak thawngin vancung ram kan thleng thei asi.
• Cuhlei ah Pathian ih duhnak kan thlun a ttul lai asi. Jesuh in “zokhal Bawipa, Bawipa i titu hmuahhmuah vancung ah thleng cuanglo ding; vancung ih a ummi ka Pa ih duhmi a tuahtu pawl lawng an thleng ding asi” tiah Mt 7:21 ah fiang zetin in zirh asi.
• Netabik ahcun zaangfahnak hnattun kan ttuannak thawngin vancung uknak kan co ding asi. Mt. 25:31-46 ah fiang zetin in zirh asi. Cumi cu netabik ih kan phi dingmi interview thusuhnak a si ding. 

          Tuufa ih nupi tthihnak ah Bawipa nih in sawm zo, nitin tein puai a um ttheu, kan va zawh cio pei. Man pe lo ding ei thei in thei kan si. Thianghlim tein zawh uhsi, mopuai hnipuian thawn zawh uhsi, siam tharnak thawn zawh uhsi. Cumi mopuai ih in darmi rawl kan einak thawn zaangfahnak hnattuan ttuan thei sinsin dingah thazaang lak cio uhsi, zuam cio uhsi; Bawipa, Bawipa ti men lo in vancung ih Pa ih duhmi tuah theinak thazaang lak cio uhsi, hmang cio uhsi.