Zarhpi ni a thawhnak thu

 

Zarhpini, Pathian biakkhawmnak ni tiih rak hman thokdaan

Thlungthar Bible sung kan zoh tik le zumtu hmaisabi k pawl ih ca nganmi pawl kan zohton a sile, Zarhpini ih Pathian biakkhawmnak thawn caan hmannak hi Dungthluntu pawl ih san lai ihsin rak thok zo mi a si timi fiang zet in kan hmu thei.

IKor 16:1-2: Paul in Jerusalem ih Council upa pawl hnenah kohhran sungih mifarah pawl bom ding thu a rak kam (cf. Gal 2:10). A tu, hinah, cumi hrangih thawhhlawm pek ding timtuah cia dingah Korin khua ih zumtu pawl hnenah ca a kuat. Kan thurelmi thawn pehpar in hi catlang hi ziangruangah a thupi ti a sile, Paul in zarhkhat sungih a ni khatnak tinte’n thawhhlawm khong dingah thu a tiam. Zarhkhat sungih a ni khatnak cu Sabbath ni ih a thaisun, a silole, Zarhpini tinak a si ih Dr. Hre Kio ih suahmi kan lai Bible ahcun nipini ti’n a let cih. Paul in ziangruangah Zarhpini ngerkher a hril ti a sile, mifarah pawl hrangah thawhhlawm cat lo’n khon ringring  ding a duh ruangah a si. Himi hin, Korin khua ih ummi zumtu pawl in Jew miphun pawl ih an ni-zarh siardaan an thlun ih Zarhpini hi an hrangah a sunglawi hleice timi khal a langter. Himi thu thawn pehpar in AD kum zabi 2 laifang hrawng ihsin thokin, Rome khuapi sungih mi tlasam pawl hrangah ti ih thawhhlawm khonnak cu Zarhpini Missa sumnak theh zawngah tuah a si theu timi thu khal “First Apology” timi thulu thawn St. Justin ih rak nganmi cabu sung ah fiang zet in kan hmu thei (St. Justin, First Apology, 67, 6).

Acts 20:7-12: Paul cu Troas khua ih a rak dinmi Kohhran sungtel pawl hnenah a um lai. Cutawk ih a um neta bik ni cu zarhkhat sungih a ni khatnak a si ih, zumtu pawl khal sangphelnak tuah khawm dingah an tongkhawm aw ti a si (Zarhkhat sungih a ni khatnak timi hi hinah cun Dr. Hre Kio cun Zarhte ni ti’n a let; Chin Standard Bible ahcun zarhkhat ih a nikhat nak ti’n a let). Hitawk zawnih sangphel khawmnak kan timi cu a tu ih Missa Raithawinak/sumnak kan timi a si (cf.Lk 24:35; Acts 2:46; IKor 10:16). Thlunta khaan tumpi (cf.Mk 14:15) le mei-inn tampi vanmi tarlang mi in, biakkhawmnak hrangih tongaw khawm mi an sinak a langter. Curuangah, hitawk zawn ih sim duhmi cu, ni sunglawi pakhatkhat ih tuahmi Missa Sumnak tinak a si. Cule, himi thu an ngandaan kan zoh tikah, tonawk theumi thil a si thu khal a fiang. Hitawk ih ra poktu pawl hi Paul thlah ding men ih tongaw khawm mi an si lo, amah thlahnak dingih tuahmi tonawk khawmnak khal a si lo. Curuangah hi catlang ih tarlang mi in, zarhkhat sungih a ni khatnak ih tuah theumi Missa Sumnak a sawhkhih ti’n kan ti thei.

Rev. 1:9-10: Hi catlang hi a thupi zet; ziangah tile Thlungthar Bible sung ihsin hitawk lawngah  zarh khat sungih a ni khatnak kha “Bawipaih ni” ti ih hmin pekmi kan hmuh nak a si. Hitawk ih ‘Bawipa ih ni’ timi tongfang hin IKor 11:20 ih kan hmuhmi “Bawipaih zanriah” timi tongfang in vun mangter cih a si. Thuphuan sungih Bawipaih ni a timi in biakkhawmnak a sawhkhih cekci lo nan, cangan tu tampi in Dungthluntu 12 ih zirhmi tiih an kawhmi AD kum zabi 2 hrawngih nganmi Didache timi zirhnak cabu sungih hmuhmi sirhsan in, Bawipaih ni timi hi Bawipaih zanriah hiltlangnak tuahni Zarhpi ni thawn an kaikhuah theu. Cuih Didache cabu sungah Missa sumnak/Bawipaih zanriah tuah dingdaan thawn pehpar in hiti’n an rak ngan: “Bawipaih ni ah ra tongaw khawm uhla, nan laksawng cu thianter mi si dingah nan sual nan phuang dingih cu theh ah sang phel in Missa sumnak tuah uh.” Himi kan zoh tikah, Bawipaih ni ah Missa sumnak thawn Pathian biakkhawmnak tuah a rak si theu ih cuih Bawipaih ni cu Zarhpi ni a si ih curuangah Zarhpini cu Pathian biakkhawmnak ni ti’n zumtu hmaisabik pawl san ihsin an rak hmang zo timi cu a fiang a si.

A tlun ih kan run tarlangmi Thlungthar Bible catlang pawl hin, Zarhpini cu Pathian biakkhawmnak ni ti’n an rak hmang thok zo timi a cekci in, in simfiang lo nan, Bawipaih ni timi cu, Christian zumtu pawl ih rak hman thokmi tongfang a si zia in simfiang a si. Ziangruangah Zarhpini hi Pathian biakkhawmni ti’n an rak tuah thok ti kan vun zoh tikah, kan Bawipai thawhsalnak le a Dungthluntu pawl hnenih a langnak pawl thawn pehpar awmi a si ding zum a um. Synoptic gospels timi Mt, Mk, Lk sung kan zoh tikah, kan Bawipa ih thawhsalnak le a Dungthluntu pawl hnenih a langnak pawl hi Zarhpini hlir ah a si timi fiang zet in kan hmu thei (Mt28:1, Mk 16:21, Lk 24:1). Johan khal in Sabbath hnu a ni khatnak ah nunau thianghlim hrek khat pawl thlan ih an fehnak ih a lawngcia ih an hmuh thu in sim ve (Jn 20:1). Cuih ni thotho zan lam ah a Dungthluntu pawl hnen ah thosal Jesuh a lang (Jn 20:19). Ni riat a rei hnu, Zarhpini thotho ah Dungthluntu pawl hnen ah a veihnihnak a lang ih Thomas khal a rak tel(Jn 20:26).  Emmaus khua lam fehtu Dungthluntu pawl hnen ih a lang ni khal a thawhsalni, Zarhpini thotho a si (Lk 24:14). Kan Bawipa, a Dungthluntu pawl hnenih a rak langnak ni pawl a cekci ih cangantu pawl ih an rak khum that mi hi hminsin tlak zet pakhat a si. Cuvek thiamthiam in, Thosal Jesuh Khrih in Dungthluntu pawl hnenih langnak a hmuh tikah rawl hilkhawm tlangnak an nei timi cangantu pawl ih an tarlang mi khal tanta men a theih lo (Lk 24:30, 42; Mk 16:14; Acts 1:4, 10:41). Zarhpini ih Pathian biakkhawmnak an rak thok pek ihsin a thupi bik ih an rak retmi Bawipaih zanriah/Missa sumnak khal Thosal Jesuh Khrih in a Dungthluntu pawl thawn sangphel ih rawl hiltlangnak a neihmi ih hrambunmi a si.A tawizawng ih kan sim ding a sile, Zarhpini ih Pathian biakkhawmnak hi Bawipaih zanriah le Thosal Jesuh ih langnak ihsin a rak thokmi a si ti’n kan ti thei.

 

 

Add new comment

2 + 0 =