Banhla le harhdamnak (1)

Banhla le harhdamnak (Part 1)

          Thla hleihnih sung olten ngah thei mi thingtheirah sungah banhla khal a tel. Banhla ih danglam nak cu a dang thingtheirah thawn tahthim tikah olten a hawng hawh ih ei a ngah ih, tikhal kuang sung khalah ret tuk a tul lo. Thenkhat ram pawl ah banhla kung pawl cu in ei harhdam nak hrang lawng siloin thuamhnaw ngah thei nak ding hrang khalah hman a si. Thuanthu ih kan zoh tikah Banhla cu Pacific le Asia ram nisuah nak thlang lam ah a keuh thok nan, a mu a tam tuk ih ei ding siloin banhla sia an si. 2000 B.C lawngin Malaysia ram ah ei a ngah mi banhla phun a suak. 327 B.C hrawngah Alexander cu India ram ihsin nitlak nak lamih a zuar thok ihsin banhla cu leilung pi ei mi inei ah hman a si.

          Kawl ram ah banhla hmui, kawl ban, ban thur, ban pi, ban te, cirh ih ciin theu mi tidai duh mi banhla cutivek a um ih, ziangvek banhla khal siseh, harhdam nak hrangah an that daan phun a bang aw. "Banhla nikhat pum khat ei tikah Siibawi pawl hnen feh a tul lo" tiin kawl pawl ih pupa tongfim ah a um. Banhla le Apple cu harhdam nak lam ih zoh nakin, banhla sungih a um mi kasi dat let2,Vitamins A le tan dat let 5, phosphorus let 3 a tam sawn ruangah banhla cu a that hnem nak a tam sawn.

1. Turkey ram ih an zoh nak vek asile chocalate vekin banhla sungah norepinephrine E Sift serotonin a tel ruangah thinlung a hahdam ter thu, Vitamins B a tel ruangah thihri pawl a hahdam ter ih thinlung a dai ter thu, Ih taw ten a it that ter. Sucros, fructose le glucose tivek a thlum dat phun thum in tuah khawm mi banhla cu zawng pawl tla in an ei theu ruangah taksa a zang khai ter tiin sii lam cauk sung ah an tar lang. 

2. England ram ih Twinkenham (Middlesex) tlawng ah kum khat sung ca zir caan tlawng ta minung(200) cu zinglam le suncaw nutration ah Potassium a tam lomi banhla an ei ter ih, thluak hri thawn pehpar mi cell pawl tha zet in a tuah ih, oxygen cu thluak ih kuat nak in ruah nak a vang ih, hminsin nak tha a thang vivo ruangah camibuak ong tu hmuh theih rori in an tam thu theih a si.

3. Banhla le tittaw ei tlang nakin thi sungih a thlum tel zat hmanhman ten a feh ter thei.

4. Banhla ti cu thurban, caw hnawi thawn inn tlang tikah pum thalo a kham ih hlei ah Vitamins le harhdam nak tha tampi a tel ruangah taksa mawi nak tampi in a bawm.

5. Rawl ei theh tinten Banhla ei nakin luak suah nak a kham thei.

6. Rawl ei lai ah nga ruh in mi a sun pang caan ah banhla keu loin dolh nak in cui banhla thawn nga ruh a tel cih thei.

7. Vitamins B6,Vitamins B12, cuihleiah Potassium le magnesium pawl a tel ruangah kuak fawh ih nicotine ruangah taksa sung minerals dat a mal nak a ngah sal ter thei. Banhla cu kuak fawh duh nak thinlung a mal ter thei ruangah kuak fawh baan a duh tu pawl a bawm.

8. Kawng sang zuh nak ih a thak mi, a bol mi le taksa thling nak pawl banhal hawng thawn rawt nakin lak hlo thluh vek tluk in a hlo ter thluh thei.

9. Banhla pum khat sungah potassium a mal bik 420 mg a tel ih, a al nak malte lawng a tel ruangah taksa sung cell pawl le thi feh daan a tha ter ih, thi thang thi tum hman hman ten a cang ter ih thi thang le taksa zeng pawl tha zet in a kil him thei thu, banhla hman hman ei nak in taksa zeng ih nun liam nak zatek 40 a mal ter thu new England sii lam thuthang ihsin ruah nak an pe.

10. Rawl olten a rial ter thei ih, taksa a thang ter ruangah nauhak pawl thawn a kaih aw zet mi thingtheirah a si. Banhla thawn a kaih aw lo mi nauhak khal um lo ti tluk in an mal.

11. Banhla hman hman ei nak in tikcu thleng nak ruangah a cang thei mi dam lo nak pawl a kham.

12. Taan dat tampi a tel ruangah thi sungah Hemoglobin suah nak a thang phok ter ruangah taksa hrangah taan dat tul mi a silh khat sak ih, thi mal nat suak nak a dam ter thei. Cuihleiah thi zamrang zet ih tamsal thei nak kha a neih ruangah rin lopi ih hma, nat nak tivek hrangah banhla in thi suak tamtuk lo dingin a kham thei.

Hminsin dingah

1.Banhla ei nak in sung a dok ter lo.

2. Zun thlum nat nei pawl malte vial ei in, banhla cu dawhhlei thawn ei tlang a tha.

3.Thenkhat nauhak pawl cu suahkeh rori in, banhla thawn kaih lo nat tivek a um theu ruangah a dam ter nak ah khasuanrang pek ding a si.

          Banhla cu a man khung mi a si lo. Fala pawl taksa a mawi ter ih ruangah Banhla ah zingrawl, suncaw ei theh le it that thei dingah zan ih zik te ah sii aiah thazang tampi nei dingah hman tlang cio uhsi. 

           https://www.youtube.com/watch?v=dOA4Y62_jHw

Add new comment

3 + 2 =