Fapa nei mi nulepa pawl hrangah thinlung lam mifim pawl ih sim mi kilkhawi daan ruah nak (3)

Fapa nei mi nulepa pawl hrangah thinlung lam mifim pawl ih sim mi kilkhawi daan ruah nak (3)

              Nulepa uk nak cu lek a ol mi game a silo. Na fa a rawl ei daan na ngaihsak ding. Nunau pawl le mipa pawl an pahnih in a tha mi thangso daan an nei. Asinan mipa pawl cu ngaihsak cuang an tul. Thinlung lam fim nak thawn thangso nak lam thiam nal tu pawl in naute a suah hnu a thupi zet mi mipa pawl ih an thangso nak ih a thupi mi thu 3 an then. Theih kauh nak hrang ka run sim ding.

1.Suak pek ihsin kum 6 tiang

              Nauhak pawl cu mipa, nunau thleidang loin nauhak pawl lawng an si. Anmah thawn lek caan ah an kut pahnih kai in tong tikah an duh, a tamsawn in ngaihsak nak an hawl. An upat tikah nauhak pawl cu a danglam mi cangvaih nak pawl thawn an kiangkap ih leilungpi hawl hmu in anmah pawl dingah a thupi. Nunphunglam mifim Erich Fromm cu mipa pawl ih an nauhak lai thanso nak ah nupa pawl ih thuhla a thupit nak langter nak zingzoi nak a tuah. Himi cu a lar bik mi ruahnak pawl an si.

              Nu pakhat cu beidong nak nat a tuar asile nu in naute a suan thei ruangah naute khal a siat suah. Mipa pawl cu an nulepa pawl ih kom nak an tul ih himi nu pawl cu duhdawt thiam tu nulepa pawl ih thu pawl ah a tamsawn an tel. Naute pakhat cu zumawk nak nei dingah a tul ruangah himi cu a thupi tuk.

              Pa pawl tuanvo cu fapa hrang thunei tu si dingah, a tha mi le asia mi pawl zirh thei tu si dingah a si. Nui duhdawt nak khal sim cawk asilo. Nu pawl in fa le pawl an duh nan pai duhdawt nak thawn a dang. A hman mi daan tha zirh ding. Nauhak pawl in umtlandaan le a hrampi daan pawl thu zir dingah a si. Hivekin kil lo asile mipa pakhat cu ruahnak luar a si thei.

2. Kum 6 ihsin 13 tiang

              Himi kum ah mipa pawl in mipa nunau sinak thaten an thei thiam ih, mipa vekin um daan pawl an nei. Ph.D le zingzoi tu thinlung mifim Peggy Drexler in himi kum ih mipa pawl kilkhai nak ah a tanglam thu pawl a thupi biak tiin an ruat.

              Na fa cu mipa a tlingtlak ih misual duh nak ihsin kilkhawi dingah zuam loin, hivek thuhla pawl tawlrel thiam dingah zirh ding. Thansonak, zalennak le zuamnak pawl tha pe in na fapa ih mipa a tlingtlak nak man ret sak aw. A duh mi meithal thawn a lek duh asilole tih a nung mi video game pawl a lek duh asile, na kham asile tidaan hawl sak aw.

              Asinak upat aw. Mipa asinak langter dingah a bang lomi style an nei. Asilole nunua vekin cangvaih an duh asi khalle a tha. A bang aw lomi duh zawng pawl tha pek aw. Nulepa pawl ih buainak cu fa le pawl in anmah thawn an bang aw ter duh ih, a bang aw mi duh nak neih ter an duh. Asinan a bang lomi cangvaih nak pawl tel dingin fapa tha na pek nak in na nunram ah theih kauh nak a tam ter ih, zalen zet ih hril thiam theinak ret dingah a bawm ding.

              Mipa, nuanu a hram bun in ruahsan nak nei hlah. Peggy Drexter in a zingzoi nak vekin mipa nunau sinak thu pawl ah kham nak a um lo mi mipa pawl cu an zalen sawn ih, an tlaitluang ih an khukhri pawl hnak in taksa lam ih tuar thei nak an neih thu a sim. Tuar thei dingin zirh aw. Amah ten a um thei nak cu doral duh nak nei loin sim fiang aw.

3. Kum 14 ihsin tlun

              Kum 10 luan an si. An taksa cangvaih nak ruangah mipa pawl cu thinheng in mi an sual duh ruangah himi caan cu a har. Himi tha cu a hman mi ah hruai dingah a tul. Mai tuah mi par ah tuanvo la thei dingah bom a tul. Thinlung mifim Steven Stosny, Ph.D. in asim mi “tuanvo laknak” zirh nak hrangah a thupibik mi tawhfung cu power, covo le tuanvo pawl cu an kom aw ringring. Tuanvo lak thei deuhdeuh asile a dang pahnih khal cuvekin a thang ding thu zirh aw.

              Cutiin an thilti thei nak lang ter nak caantha pe aw. Nauhak thanso nak lam ih mifim David Elkind, (Ph.D) in na fa cu a tha lomi rualpi a kom asile amah ten rori pial thei dingah caantha pek aw. Dik zet in nunsim aw. Amy Bobrow. (Ph.D) timi siilam pakhat in nupa dinhmun in a hnget zet mi hrem nak a silole a tam mi sumpai thawn an tawk zawn ih ngah nak cu zirh dingah a ol ter tiin a sim.

              A thupi mi daan cu zohthimtlak ih na um ding a sil. A um daan a tha lo asile na fa cu ziang na zirh khalle san anei lo. Fapa a nei mi nulepa sinak ih hmuhton mi ziangvek a si. Na san nak in hlawm aw.

One Daily media ih tar  mi thawn pehpar in kan run rarlang mi a si.