Ziangruangah May thla cu Rosary thla tin kan ti?

Ziangruangah May thla cu Rosary thla tin kan ti?
May thla cu Rosary thla tin kan Catholic pawlpi in in nemhnget sak lo. Asinan pawlpi sungah cun “May thla cu Bawinu Maria thla tin Bawinu Maria upat nak ah asi.” Rosary cu Mini-Bible (Bible fate) tin an ko. Rosary cam cu Christu Bawipa a rak tuah mi rundamnak thuanthu zate kha vun ruah sal nak ih thlacam nak a si. Curuangah Rosary cu Bawinu Mary ih a duh bik mi thlacam nak a si ruangah Bawinu Maria le Rosary then a theih lo vek in Bawinu Maria ih May thla ah khal Rosary thlacam nak le Bawinu Maria upatnak thu kha then theih a si lo ruangah kawhhran mi pawl ih thinlung, ruahnak sungah Rosary thla tin an nemhnget nak hi a si.
A ngaingai ahcun kan Catholic pawlpi in October thla cu Rosary thla tin in nemhnget sak asi. October thla cu a thianghlim mi Rosary thla asi. AD kum 1878-1903 karlak ah kawhhran rak kilkhawi tu cutawkih a veihleithum nak Pope Leo in “Rosary le Catholic innsang pawl ih innsang Rosary thlacam nak thawn pehpar in” a veihleithum nak capi a suah ih cumi capi sungah October thla cu Rosary thla tin a hleice in a hril. Hi Rosary puai khal cu hi thla ih ni (7)ni a kim tinten an tuah theu. Kum tinten October (7) cu Rosary puai ni ih a can dan cu AD 1571 kum October (7) niah khristian pawl le Turkey miphun pawl Lepaanttu (tipi par ih raldonnak) ralbuai nak ah Pope pa ih forhfial nak vekin leilung pumpi um khristian pawl ih Rosary thacam nak, Christian ralkap pawl khal in zanvar in Rosary cam phah in tim an tuah ruangah thenthum thenkhat lawng a tang mi khristian lam ih ralkap pawl cun an kham, an do ih an mah hnak in a lethnih in thazang a tam mi Turkey ral pawl cu an sung ih Rosary huham thawn khristian pawl raldo nak cu an rak neh. Crusade ti mi cu biaknak lam raldonak an neh suak thei ni October (7) ni cu cumi lai ih AD 1566 kum in 1572 kum sung tiang kawhhran uk tu Pope Pius (V) in a thianghlim zet mi Rosary puaini tin kumtin tuah dingin a nemhnget nak asi.
May thla cu ziangtin Bawinu Maria ih thla tin upat nak a rak cang? A tlangpi thu in (3) a um.
A Pakhat nak ah
May thla cu pangpar pawl an par thla, hnahno pawl an cerh thla, nunthar thawn nun thla asi. Europe ah thlatang sung hmuahhmuah cu vur in sah zetzet in a khuh ih a daihtuk ruangah thingkung pangpar pawl thi zik te din hmun an si tikcu caan asi. Thingkung pangpar pawl cu hnah nei lo, par neilo, an hnah kolh caan asi. Thlatang a cem ih thal thok, daituk lo hlum tuk lo mi May thla ah thingkung pangpar pawl cu hnahno an cerh, a par an par, a thazet mi thingrah pawl an rah caan, ramsa pawl an nuamawk ih leilungpi a thar in a thok sal caan asi. Hivek ih duh um le a tha zet mi May thla cu Bawinu ih nunnak thawn a rak pehpar aw. Bawinu cu Pathian ih sersiam mi nunnak nei hmuahhmuah lak ah a mawi bik, a sunglawi bik mi pangpar pakhat asi. Bawinu hnen in kumkhua a nung mi Pathian in hi leilungah rundamnak le nunnak kha in run pek a si.
Bawinu hnen ihsin a rah suak mi rundamtu Bawipa Jesuh cu minung pawl in kan cohlan ruangah nun thar thawn kan nunthei nak asi.
A thi mi leilungpi cu Bawinu ruangah Bawipa Jesuh nunnak ah kan nun sal thei ruangah May thla cu Bawinu Maria thla tin minung pawl ih nun ah an nemhnget ih an upat nak asi.
A Pahnih nak ah
May thla cu thosal tikcu caan ih thla a si. Nupawlpi in thosal thuthuk a pehzon mi thupawl kha vun mangsal dingin kawhhran mi pawl kha ni (50) cekci caan a pek. Minung zate in rundamnak cu Bawi Jesuh ruang ah a si. Hivek ih Esther, Thosal tikcu caan ah kan mah kan zate cu Pathian fa kan sinak thei sal nak dingih in thleng ter tu thih nak ihsin thosal tu Bawipa Jesuh ih huham kha kan vun mangsal nak asi. A hleice in rundam nak kha famkim zet in a co ngah tu cu Bawinu Maria asi. Bawinu le May thla ih peh zon awk nak cu rundamnak thu pawl ih pehzom awknak, Bawinu Maria in May thla in a khihhmuh. Bawinu ih duh a nung zet mi le a famkim mi a nun cu Bawipa Jesuh rundamnak ihsin a rah suak nak thu kha an lang ter duh ruangah thosal kim nak ding ni (3) duh ah ropi zet in Nupawlpi in a tuah ter duhnak asi. Curuangah May thla kha Bawinu Maria ih thla tin an nemhnget nak asi.
A Pathum nak ah
Maia ti mi khuavang Bawinu le Bawinu Maria an khaikhin awk nak a si. “May” ti an ti mi May ti mi cu Maia ti an kawh mi thalthok Bawinu ih hmin ihsin a ra mi asi. Greek pawl ih an hlan thuanthu um daan ah Maia cu Hermes ti an kawh mi khuavang pathian ih nu asi. A thupi bik ah rawl cin caan thal thok hrawng ah tlai rawl pawl tha dingin cumi Maia hnen ah hlannak an tuah theu. Maia a zum tu pawl cu neta ah cun zumnak thlasuah an ngah ih khristian pawl an ra can tikah khua bawinu Maia ih ai ah Bawinu Maria kha an aiawh nak asi. Maia cu Hermes an ti mi Khuavang Pathian ih nu a si vek in Bawinu Maria cu vancung in Pa Pathian in leilung ih a run thlah mi Pathian a si mi Jesuh khrih ih nu asi. May thla cu hlanlai khuazing biak pawl in Maia an rak ap dah vek in khristian pawl khal in May thla cu Bawinu Maria kut sungah an ap nak asi. Anmah pawl in Maia khuavang Bawinu an rak ap dah vekin an mah an pawl cu khristian an si tikah Maia ai ah Bawinu Mary kha a hmui mi pangpar pawl thawn May thla ah pangpar pawl an hlan nak ihsin Bawinu Maria kha an sunlawih nak a si. Curuangah May thla cu Bawinu Mary ih thla a canvek in October thla cu Rosary thla tin kan Catholic Pawlpi in an nemhngetnak asi. Hi thu hi a theifiang hrih lo tu pawl hrangah ruahsan in Fr Dominic ih ngan mi sungin kan run tarlang mi a si. Kan ca a rak siat theu tu zate parah Pathian in thlasuah lo pe in lo kilveng hram seh.